اکثر ما به احتمال زیاد به این جمله معروف که آمارها چراغ راه برنامه‌ریزی و سکاندار و هدایتگر سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی است برخورده‌ایم. بی‌شک هر عددی که تهیه، تولید و به مرحله انتشار می‌رسد مسیر طولانی و طاقت فرسایی را طی می‌کند تا نتایج و خروجی‌های آن در قالب شاخص‌های مختلف در اختیار عموم، رسانه‌ها و برنامه ریزان قرار بگیرد.
از سوی دیگر صاحبنظران و سیاستگذاران اذعان دارند اگر همین آمارها با شیوه کنونی دچار سکون و وقفه شود ممکن است آسیب‌های بزرگی گریبان بدنه نظام پژوهشی و تصمیم‌گیری کشور را بگیرد.در سالهای اخیر نمونه‌های آماری بی‌شماری در موضوعاتی نظیر برآورد فقر، شناسایی اقشار پردرآمد برای حذف یارانه‌ها، وضعیت سالمندی و تجرد جوانان، مهاجرت، حاشیه نشینی، پدیده تک فرزندی، وضعیت دخل و خرج خانوارها، افراد دارای درآمد بدون شغل و غیره را به کرات در رسانه‌ها می‌توان یافت که با بهره‌گیری فراوان از داده‌ها و آمارهای موجود تا اندازه زیادی توانسته‌اند به شناخت و ارزیابی وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور کمک شایانی کنند. در این میان گاه و بیگاه این آمارها مورد هجمه و انتقادهای بی‌رحمانه و مغرضانه‌ای می‌شود که تیغ تیز خود را بر گلوی آمار و ارقام صحیح و درست گذاشته و آمارها را با تشکیک و غلط نمایی در مظان اتهام قرار می‌دهند. این در حالی است که روش‌های جمع‌آوری و استخراج آمارها و داده‌ها با تکیه بر شیوه‌های استاندارد و متقن علمی و با استفاده از ابزارهای نوین تهیه و پردازش می‌شود و چنانچه کارشناس یا محققی بدون انجام بررسی‌های دقیق قبلی و درنظر گرفتن ظرفیت‌های فنی و تخصصی و خطاهای نمونه‌ای و غیر نمونه‌ای مته به خشخاش آمارها بگذارد قطعاً به‌صورت ناخواسته به فرآیند آماری در نظام علمی و پژوهشی کشور خدشه وارد خواهد کرد.از سوی دیگر در تمامی کشورهای دنیا آمارها براساس چارچوب‌ها و استانداردهای مشترک و ثابتی تهیه، جمع‌آوری و استخراج می‌شوند و آمارها در تمامی سازمان‌های اقتصادی و آماری، از اصول، دستورالعمل و راهنماهای یکسانی تبعیت می‌کند. از این رو به دلیل حجم انبوه استنادهای اخبار و گزارش‌های اقتصادی به آمارهای رسمی و تخصصی و کاربردهای ویژه آن در تحلیل‌های کلان اجتماعی و فرهنگی می‌توان گفت آمارها همچون اکسیری شفابخش برای حل و فصل بسیاری از مشکلات و معضلات مختلف می‌تواند مورد عرضه و استفاده قرار بگیرد. بطوری که با بهره‌گیری از سواد و دانش علوم اجتماعی و علم اقتصاد در کنار نتایج و خروجی‌های آماری امکان بازخوانی و واکاوی بسیاری از واقعیت‌های در پستو مانده و پنهان اجتماعی و اقتصادی فراهم می‌شود. در حقیقت با بررسی و انجام پیش مطالعه درخصوص ویژگی‌های هر طرح آماری می‌توان سایه بسیاری از ابهامات و شبهات را از سر آمارها در نظام آمار و برنامه‌ریزی کشور کنار زد تا از لابه لای اقیانوس بی‌کران داده‌ها و اعداد مختلف، اطلاعات معنادار جدید و ارزشمندی برای شناسایی نقاط ضعف و اشکالات بخش‌های مختلف در نیل به رشد و توسعه همه جانبه کشور پدید آورد. این در حالی است که بعضاً در رسانه‌ها می‌بینیم که افراد تمایلات درونی، نگرش‌ها و اظهارنظرهای شخصی مبالغه‌آمیز خود را با آمار اعلامی درهم آمیخته‌اند و برداشت‌های غیرمستند و غیرواقعی در برخورد با آمارهای منتشر شده از خود نشان می‌دهند که قطعاً با استمرار این روند فضای افکار عمومی و رسانه‌ها در خصوص آمارها در ورطه سرگردانی و خطای فاحش گرفتار خواهند شد. به عنوان مثال در آمارهای مسکن بویژه در مورد آمارهای شهر تهران قضاوت‌های ذهنی وهم آلود برخی از افراد بدون استناد و مراجعه به منابع رسمی آماری موجود قیمت‌های غیر واقعی و بالا از مسکن را نشان می‌دهد که این امر به دلیل طرز تلقی و استنباط نادرست از مفهوم میانگین و متوسط و همچنین و عدم مراجعه و استناد به آمارهای رسمی مسکن، چالش‌هایی در معاملات مسکن از جمله حباب قیمت و رکود معاملات را رقم زده است؛ بطوری که برخی قیمت‌های پیشنهادی توسط فروشندگان در مناطق مختلف تهران بدون توجه به قیمت‌های واقعی معامله شده، اختلاف سرسام‌آوری میان قیمت‌های واقعی (بعضاً زیر قیمت منطقه) با قیمت‌های پیشنهادی فروشندگان ملک و آپارتمان را سبب شده است.به نظر می‌رسد به واسطه استفاده ناقص و جزئی از آمارهای ثبتی موجود در حوزه‌هایی مانند قیمت‌گذاری بخش مسکن لازم باشد استفاده از آمارهای رسمی به منزله معیار اصلی و تعیین کننده در اظهارنظر و تصمیم گیری‌ها از سوی کارشناسان، صاحبنظران و محققان با جدیت بیشتری دنبال شود.بر همین اساس با وجود خلأهای موجود در تولید برخی از شاخص‌های آماری کلیدی براساس نیازهای فعلی کشور و همگام با توسعه ظرفیت‌های نرم افزاری و سخت افزاری در پیاده‌سازی کمّی و کیفی پایگاه‌های اطلاعات ثبتی در کشور، امید است در سالهای پیش رو با رعایت همگرایی و هم افزایی در تولید و استفاده آمارهای ثبتی بستر‌های لازم برای افزایش اطمینان و جلب اعتماد همه جانبه به آمارهای رسمی برای شکل‌گیری نظام آماری پیشرفته و یکپارچه با همکاری دستگاه‌های اجرایی به نحو مطلوب و مؤثری مهیا شود.