رییس مرکز آمار ایران در مراسم گرامیداشت روز ملی جمعیت که روز یکشنبه ٢٤ اردیبهشت ماه با حضور خانم دکتر خزعلی، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده رئیس جمهور، مدیران و کارشناسان مرکز آمار ایران برگزار شد، با اشاره به اهمیت شاخص جمعیت در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ژئوپولیتیکی کشور گفت: ازجمله آمارهای جمعیتی مهم می‌توان به آمارهای حاصل از "تعداد"، "رشد" و "ساختار" جمعیت اشاره کرد. علاوه بر آن، آمارهای جمعیتی به طور غیرمستقیم نیز در محاسبه سایر شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی مانند تولید ناخالص داخلی، مصرف سرانه، ضریب جینی، آمارهای اشتغال و بیکاری، هزینه سرانه و درآمد سرانه نقش داشته و اهمیت بسزایی دارد و عملا بدون آمارهای جمعیتی، آمارهای رسمی با نقص جدی مواجه خواهند بود.

 دکتر حسین زاده در ادامه افزود: آمارهای جمعیتی عموما از طریق  اجرای سرشماری‌ها در کشور به دست می‌آید که خوشبختانه اجرای سرشماری‌ها در کشور ما سابقه طولانی دارد و از سال ١٣٣٥ این گونه سرشماری‌ها در کشور اجرا شده است و در زمینه ثبت جمعیت نیز در کشور قدمتی حدود ١٠٠ ساله وجود دارد که این امر نشان از مهم بودن آمارهای جمعیتی در کشور است. دکتر حسین زاده در ادامه سخنان خود با اشاره به سیاست های کلی جمعیت، ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) که از جمله شاخص‌های‌ آن، پویایی و جوانی جمعیت، افزایش نرخ باروری به سطح جانشینی، تشویق و تسهیل ازدواج و فرزندآوری است، افزود: با توجه به اهمیت سیاست های ابلاغی، مرکز آمار ایران نیز اقدامات مختلفی را در این زمینه انجام داده است که تشکیل کمیته آمار بخشی زنان و خانواده با همکاری معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده،  پیش‌بینی‌های جمعیتی در افق ١٤٣٠ برای کل کشور و ١٤١٥ برای استان‌های کشور، پیش بینی جمعیت در سطح شهرستان‌های کشور در سال ١٤٠٠، راه اندازی ساعت جمعیتی  که بر اساس آن، جمعیت کشور  در سال جاری از مرز  ٨٥ میلیون نفر عبور کرده است و  بر آورد نرخ باروری به روش مستقیم به تفکیک استان‌های کشور برای سال‌های ١٣٩٦ تا ١٤٠٠ از جمله این اقدامات است. رییس مرکز آمار ایران اضافه کرد میزان باروری کل کشور بر اساس سرشماری سال ١٣٩٥، عدد ٢,٠١ فرزند بوده است. وی افزود: این عدد بر اساس داده‌های ثبتی موجود برای اولین بار برای سال‌های ١٣٩٦ تا ١٤٠٠ محاسبه گردید و در سال ١٤٠٠ به ١.٧٤ رسیده است و بر اساس همین محاسبات تنها ٤ استان در سال ١٤٠٠ دارای میزان باروری بالاتر از نرخ جانشینی بوده‌اند و بدون شک اگر این آمارها به طور سالانه و با استفاده از داده‌های ثبتی تولید نمی‌شد، علامت اشتباه به سیاست‌گذار داده می‌شد. دکتر حسین زاده تاکید کرد: محاسبه این آمارها بدون داده های ثبتی امکان پذیر نیست و با توجه به اهمیت داده‌های جمعیتی در آمایش سرزمین، برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و ...، فواصل١٠ ساله سرشماری‌ها، جوابگوی نیازهای آماری برنامه‌ریزان نیست و ضرورت به روز شدن آمارهای جمعیتی از طریق سرشماری ثبتی مبنا بیش از پیش احساس می‌شود.  

دکتر حسین زاده در ادامه با اشاره به این که مرکز آمار ایران به صورت فعالانه وارد حوزه سرشماری ثبتی مبنا شده است، گفت: تشکیل ستاد ملی سرشماری، برگزاری دوجلسه ستاد ملی سرشماری، برگزاری حدود ٦٥ جلسه شورای هماهنگی و تلفیق سرشماری و کمیته‌ها و گروه‌های وابسته، اجرای دو آزمایش سرشماری در کشور در سال‌های ١٤٠٠ و ١٤٠١، تعاملات با دستگاه‌های اجرایی ذیربط برای دریافت ریزداده‌های مورد نیاز و پی‌گیری تصویب قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی، همگی از اقدامات مرکز آمار ایران برای اجرای موفق سرشماری ثبتی مبنا در سال ١٤٠٥ بوده است. وی با اشاره به ویژگی‌های سرشماری ثبتی مبنا و استفاده از داده‌های اداری به جای استفاده از داده‌های حاصل از خود اظهاری افراد، گفت: کاهش بار پاسخگویی مردم، افزایش دقت و کیفیت آمارها، کاهش چشمگیر هزینه‌های اجرایی و افزایش بهره‌وری از مزایای سرشماری‌های ثبتی مبنا است. حسین‌زاده با تأکید بر نقش مهم استفاده از داده‌های اداری در تولید آمارهای ثبتی مبنا تصریح کرد: نگاه مالکانه دستگاه‌های اجرایی نسبت به داده‌های اداری باید تغییر پیدا کند و به این داده‌ها همانند سرمایه ملی نگاه شود. ایشان در ادامه تاکید کرد: عدم دسترسی مرکز آمار ایران به ریزداده‌های دستگاه‌های اجرایی و عدم  مهیا سازی الزامات و تأمین نیازهای داده‌ای سرشماری ثبتی مبنا، موجب خواهد شد تا به ناچار به شیوه‌های سنتی اجرای سرشماری برگردیم. 

رییس مرکز آمارایران در ادامه گفت: حکمرانی داده ایجاب می‌کند که نظام تبادل داده بین دستگاه‌های اجرایی مشخص باشد. در همین راستا برای اجرای سرشماری ثبتی مبنا همه دستگاه ها باید با مرکز آمار ایران همکاری داشته باشند تا آمارهای با کیفیت تولید شود.

وی افزود: با توجه به بهره‌وری بالایی که سرشماری ثبتی مبنا دارد، اگر همکاری‌های لازم با مرکز آمار ایران صورت پذیرد، اجرای اولین  سرشماری ثبتی مبنا نقطه عطفی برای نظام آماری و اداری کشور خواهد بود که  نتایج حاصل از آن موجب افزایش کیفیت خدمات عمومی دولت و ارتقاء دولت الکترونیک نیز خواهد شد.

گفتنی است در این مراسم، آقای علی اکبر محزون، مدیر کل دفتر جمعیت، نیروی کار و اقتصاد خانوار مرکز آمار ایران، گزاشی از وضعیت جمعیت کشور ارائه داد.