آنچه كه از نتایج آمارگیری نیروی كار بهار سال جاری منتشر شد، همچون فصول گذشته، حاصل تلاش بالغ بر 10 هزار و 496 نفر-روز رده‌های اجرایی طرح (مشتمل بر 8 هزار و 311 نفر-روز مأمور آمارگیر) تحت مدیریت معاونت آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها به عنوان بازوان اجرایی مركز آمار ایران در سراسر كشور بوده است. در قالب این سازمان اجرایی، در دو هفته‌ی مرجع در ماه میانی هر فصل به حدود 60 هزار خانوار در نقاط شهری و روستایی كشور مراجعه و پرسشنامه الكترونیكی این آمارگیری در تبلت‌های مأموران آمارگیر تكمیل می‌شود و اطلاعات و داده‌های گردآوری شده پس از كنترل و تأیید توسط رده‌های نظارتی، به صورت روزانه از طریق «سامانه یكپارچه جمع‌آوری الكترونیكی داده‌ها» (سیجاد) به مركز آمار ایران انتقال می‌یابد.

حاصل این تلاش فشرده و پردازش‌های رایانه‌ای بعدی توسط واحدهای تخصصی مركز آمار ایران كه متدلوژی و الگوریتم آن پیش از اجرای آمارگیری طراحی گردیده و پس از اجرا نیز با انتشار داده‌های خام طرح برای انجام پژوهش‌های كاربردی عمیق‌تر از طریق سایت مركز آمار ایران در اختیار كاربران قرار داده می‌شود، تصویری روشن از تغییرات بازار كار كشور و استان‌ها است كه برای سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های كلان اقتصادی و اجتماعی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و امكان پایش پیشرفت و توسعه كشور در حوزه‌های مرتبط را فراهم می‌نماید.

در این میان، بعضاً انتظاراتی نیز فراتر از محتوای طراحی شده‌ی این آمارگیری نمونه‌ای در بین كاربران اعم از سیاستگذاران، برنامه‌ریزان و پژوهشگران به وجود می‌آید كه اجابت تمامی آنان در كوتاه‌مدت میسر نبوده و نیازمند تأمین اعتبارات بیشتر و توسعه‌ی روش‌های گردآوری و پردازش اطلاعات از منابع مختلف است.

از آنجا كه «رصد و اطلاع‌رسانی در اقتصاد كلان» از جمله اهداف اجرای چنین طرحی مبتنی بر استانداردهای روز سازمان جهانی كار (ILO) در كشورهای دنیا است، لذا عمده‌ی تحلیل‌های صورت گرفته از سوی كاربران به مقایسه‌ی نتایج كلی حاصل از این طرح نظیر نرخ بیكاری، نرخ مشاركت و تغییرات تعداد شاغلان و بیكاران در مقایسه با فصل یا سال قبل است و در این میان، اهداف دیگری نظیر «سنجش عرضه‌ی نیروی كار» و «ارزیابی نهاده نیروی كار (حجم یا جمع ساعات اشتغال)» در اقتصاد نیز دنبال می‌شود. این امر باعث گردیده تا كاربران، كمتر به سایر ابعاد اطلاعاتی ارزشمند این طرح كه می‌تواند مبنای تحلیل‌های گسترده‌تر و عمیق‌تر در حوزه‌های پژوهشی و مطالعاتی باشد بپردازند و عملاً به همان نتایج كلی اكتفا شود. یكی از ابعاد بسیار كاربردی نتایج این طرح، تحلیل «جریان نیروی كار» است كه نشان می‌دهد در هر فصل نسبت به فصل قبل یا فصل مشابه سال قبل، چه میزان جابجایی و تغییر بین هر یك از وضعیت‌های «شاغل»، «بیكار» یا «جمعیت غیرفعال» رخ داده است و نهایتاً تعداد موجود شاغلان و بیكاران در بازار كار، تحت چه فرایندی در تعامل با سایر وضعیت‌ها نسبت به دوره مورد مقایسه تغییر یافته است؛ به عبارت دیگر، فرایند حركت جریانات بازار كار در آمارهای جریان، گویای آنست كه چه تعداد از افراد در هر دو زمان شاغل بوده‌اند، چه تعداد افرادی كه در زمان گذشته شاغل بوده‌اند بیكار شده‌اند، چه تعداد افراد كه در زمان گذشته شاغل بوده‌اند غیرفعال شده‌اند و ... . اطلاعات مورد نیاز برای این نوع تحلیل به سبب وجود الگوی چرخشی در خانوارهای مورد آمارگیری، به گونه‌ای تأمین می‌شود كه حدود 50 درصد خانوارها در هر بار اجرای فصلی این طرح با فصل قبل یا فصل مشابه سال قبل مشترك است و این امر زمینه رصد ثبات یا تغییر وضع فعالیت همان افرادی كه پیش‌تر مورد مراجعه و آمارگیری واقع شده‌اند را از طریق «ماتریس انتقال» فراهم می‌نماید. هر چند تعداد نمونه‌ی مورد نیاز برای این تحلیل به اندازه‌ای نیست كه بتوان برای استان‌های كشور نیز آن را انجام داد، اما تصویری كه از تغییرات صورت گرفته در بازار كار كشورها به دست می‌دهد، بسیار كامل‌تر و كاربردی‌تر از تصویر كلی‌ای است كه صرفاً با بررسی تغییرات شاخص‌های كلی نظیر نرخ بیكاری و نرخ مشاركت به دست می‌آید. لذا در ذیل به نتایج مطالعه‌ی صورت گرفته در زمینه برآورد جریان نیروی كار از فصل بهار 1397 و همچنین زمستان 1397 به بهار 1398 می‌پردازیم...

برای مشاهده متن كامل  تحلیل به فایل پیوست مراجعه كنید.