مقدمه :

بخش كشاورزی یكی از بخش‌های مهم اقتصادی است كه هم به لحاظ تولیدات و ارزش افزوده و هم به لحاظ مصارف خانوارها در معیشت مردم از اهمیت بسزایی برخوردار است. غلات، میوه‌ها و سبزیجات، حبوبات و سایر محصولات كشاورزی سهم بزرگی از مصرف خوراكی را به خود اختصاص داده است كه تغییر قیمت در محصولات این بخش می‌تواند معیشت افراد كم درآمد را دچار مشكل كند. بنابراین، شناسایی عوامل مؤثر بر قیمت محصولات كشاورزی كه به مصرف نهایی خانوارها می‌رسد امری مهم و ضروری است. آنچه مسلم است عوامل اقتصادی بسیاری باعث ایجاد شكاف بین قیمت‌های تولید كننده و قیمت‌های مصرف كننده می‌شود. درجه باز بودن اقتصاد و امكان صادرات و واردات محصولات كشاورزی، وضعیت آب و هوایی و خشكسالی، نرخ ارز، نقدینگی، قیمت عوامل تولید، رشد اقتصادی و دوره‌های رونق و ركود از عواملی هستند كه بر روی عرضه و تقاضای محصولات كشاورزی و در نتیجه قیمت سرخرمن (تولید كننده) آن تأثیر می‌گذارند. با مقایسه قیمت‌های تولید كننده و مصرف كننده برخی از محصولات مهم كشاورزی ملاحظه می‌شود كه اولاً شكاف زیادی بین قیمت‌های سرخرمن و قیمت‌های مصرف كننده وجود دارد و دوماً، تغییرات قیمت سرخرمن برخی از محصولات كشاورزی، بخوبی به قیمت‌های مصرف كننده منتقل می‌شود و عامل بسیار مهمی در تغییرات قیمت مصرف كننده می‌باشد. بطوریكه در تأثیر قیمت‌های سرخرمن بر قیمت‌های مصرف كننده آنی بوده و در بیشتر موارد در همان دوره تأثیر گذاشته است. هزینه‌های واسطه‌گری و هزینه‌های انتقال، هزینه بسته‌بندی، از مهم‌ترین عوامل ایجاد شكاف بین این دو نوع قیمت می‌باشد كه محاسبه و تحلیل آن می‌تواند راهنمای خوبی برای سیاستگزاران اقتصادی باشد. همچنین، می‌توان بیان كرد كه میزان انتقال تغییرات قیمت سرخرمن محصولات كشاورزی به قیمت‌های مصرف‌كننده به عوامل اقتصادی زیادی از جمله كشش قیمتی كه به نوبه خود تابعی از وجود محصولات جانشین داخلی و خارجی است و همچنین، ساختار بازار بستگی دارد...

 این مقاله به قلم حجت اكبریانکارشناس شاخص قیمت تولید کننده بخش کشاورزی دفتر شاخص قیمت مركز آمار ایران است.

برای مشاهده متن كامل مقاله به فایل پیوست مراجعه كنید.