بررسی رشد جمعیت کشور نشان می‌‎دهد این شاخص به زیر یک درصد رسیده و در دوره 1405-1400 برابر 0.72 درصد برآورد شده است. با عنایت به اینکه تعداد جمعیت و ویژگی‌­های آن از سرشماری­‌ها قابل حصول است و سرشماری‌­ها نیز در فواصل زمانی10 یا 5 سال یک بار انجام می‌­شود، پيش‌بيني جمعیت برای سال­‌های آتی اهمیت و جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌­کند. مرکز آمار ایران به دلیل تقاضاهای متعدد داخلی و بین المللی، با استفاده از آخرین دستاوردها و روش‌های علمی نسبت به پیش بینی جمعیت در سطح کل کشور، استان، مناطق شهری و روستایی و به تفکیک سن و جنس می‌پردازد. بر همین اساس پيش بيني جمعيت کل كشور تا افق 1430 و جمعيت استاني تا سال 1415 پس از انتشار نتايج سرشماري سال 1395 در سال 1396 انجام شد و نتايج آن پس از تصويب كميته آمار بخشي جمعيت منتشر شد.

اثرگذاری کویید 19 بر روی شاخص‌‎ها و پیش‌بینی‌های  جمعیتی

در سال 1400 و بعد از پنج سال از اجراي سرشماري 1395 و با توجه به تغييرات اجتماعي و فرهنگي در جامعه و نيز همه‌­گيري بيماري كوويد 19 و بازتاب آن در آمارهاي حياتي و اثرگذاري نتايج آن در محاسبات بسياري از شاخص‌­ها، برنامه‌­ريزي‌­ها، سياستگذاري‌­ها و بازنگري در پيش‌بيني جمعيت بيش از پيش ضرورت یافت. در بازنگري جمعيت ايران با توجه به واقعيت‌هاي موجود جامعه و شاخص‌­هاي محاسبه شده از سال 1396 تا 1399 سناريوهاي باروري و مرگ و مير پيش بيني قبلي تغيير كرد. ارزيابي داده‌­هاي سرشماري و سناريو مهاجرت‌­هاي داخلي هم كماكان بر اساس پيش بيني قبلي باقي ماند. برای پیش‌بینی جمعیت طبق روال گذشته از روش ترکیبی (مولفه‌ای – نسلی) استفاده شد. سازمان ملل نيز به كشورها توصيه مي‌کند از اين روش به عنوان روش "استاندارد طلايي" در برآورد و پيش بيني­‌هاي آمارهاي رسمي خود استفاده كنند.

جمعیت ایران در سال 1428 به اوج خود می‌‎رسد

بررسی گزارش پیش‌بینی جمعیت مرکز آمار ایران نشان می‌‎دهد که جمعیت ایران تا 24 سال دیگر به رشد خود ادامه خواهد داد و در سال 1428 به اوج خود می‎رسد. انتظار می‌‎رود جمعیت کشور در سال 1428 به حدود 94 میلیون و 560 هزار نفر برسد که در مقایسه با سال 1395 در حدود 14.66 میلیون نفر افزایش خواهد یافت. پیش بینی می شود جمعیت کشور پس از رسیدن به اوج، از اوایل دهه 1430 به بعد شروع به کاهش کند.

از هر 100 نفر 17 نفر در استان تهران زندگی می‌‎کنند

در سال 1404 بیش از نیمی از جمعیت کشور، در 7 استان(به ترتیب تهران، خراسان رضوی، اصفهان، فارس، خوزستان، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی) زندگی می­‌کنند.

انتظار می­رود در سال 1404 از هر 100 نفر جمعیت ایران حدود هفده نفر در استان تهران، هشت نفر در استان خراسان رضوی زندگی کنند. این سهم برای هر یک از استان های اصفهان، فارس و خوزستان برابر 6 نفر است.

کاهش رشد جمعیت کشور به زیر یک درصد/ سیستان و بلوچستان بیشترین و خراسان شمالی کمترین رشد جمعیت را دارند

رشد جمعیت کل کشور رو به کاهش است و مقدار آن به زیر 1 درصد رسیده است. در دوره پنج ساله 1395-1390 رشد جمعیت کل کشور برابر1.24 درصد بود. اما براساس آخرین برآوردهای جمعیتی رشد جمعیت کشور در دوره­‌های بعدی رو به کاهش گذاشته است. به این ترتیب که در دوره 1400-1395 برابر 0.98درصد و در دوره 1405-1400 برابر0.72درصد برآورد می­‌شود.

از نظر استانی بیشترین رشد جمعیت در دوره 1405-1400 متعلق به استان‌­های سیستان و بلوچستان (2.03 درصد)، یزد (1.58 درصد، هرمزگان (1.41 درصد) و کمترین مقدار متعلق به استان­های خراسان شمالی (0.15 - درصد)، لرستان (0.03- درصد) و همدان (0.0 درصد) است.

افزایش شهرنشینی در کشور/ قم بیشترین و سیستان و بلوچستان کمترین شهرنشینی را دارد

بر اساس گزارش پيش بيني جمعيت کل كشور تا افق 1430 و جمعيت استاني تا سال 1415، در سال 1404 از هر 100 نفر جمعیت ایران 77 نفر در نقاط شهری زندگی می­‌کنند. در سال 1395 از هر 100 نفر جمعیت ایران 74 نفر در نقاط شهری ساکن بودند که در سال 1404 به 77 نفر رسیده است. در سال 1404 استان قم با 96.0 درصد، استان تهران با 94.9 درصد و استان البرز با 93.6 درصد بیشترین سهم شهرنشینی را به خود اختصاص دادند. در مقابل استان سیستان و بلوچستان با 54.9، استان کهگیلویه و بویراحمد با 58.6 و استان گلستان با 58.8 درصد کمترین سهم شهرنشینی را دارند.

تمایل جمعیت ایران به سمت سالمندی

نتایج پیش‌بینی انجام شده در دفتر جمعیت، نیروی کار و اقتصاد خانوار مرکز آمار ایران نشان می‌‎دهد جمعیت ایران به سوی سالمندی متمایل می‌­شود. در سال 1404 از هر 100 نفر جمعیت ایران 8 نفر در سنین 65 سال و بیشتر هستند در حالی که در سال 1395 از هر 100 نفر جمعیت کشور 6 نفر در این سنین بودند.

در سال 1404، استان گیلان با سهم 11.6درصد، استان مازندران با سهم 10.6 درصد و استان تهران با 9.1 درصد سالمند‌ترین استان‌­های کشور هستند. در مقابل استان‌­های سیستان و بلوچستان با 3.3 درصد، هرمزگان با 4.9 درصد و بوشهر با 5.8 درصد جوان‌ترین استان‌­های کشور هستند.

همچنین بررسی وضعیت جنسیتی جمعیت ایران نشان می‌دهد در سال 1404 در ایران به ازای هر 101 نفر مرد 100 نفر زن حضور دارند. در سال 1404 استان‌­های یزد، بوشهر و کهگیلویه و بویر احمد به ترتیب با نسبت جمعیتی 105.2، 103.8 و 102.8 درصد بیشترین سهم و در مقابل استان‌­های خراسان جنوبی، اردبیل و سیستان و بلوچستان به ترتیب با مقادیر 85.2، 88.4 و 88.8 درصد کمترین سهم را به خود اختصاص دادند.

پیش‌‎بینی و بررسی وضعیت تعداد خانوارهای کشور نشان می‌‎دهد تعداد خانوارهای کشور رو به افزایش است. در سال 1403 تعداد خانوارهای کشور به بیش از 28 میلیون رسیده است.

تعداد خانوار کل کشور نیز از 24 میلیون و 196 هزار خانوار در سال 1395 به 28 میلیون و 81 هزار خانوار در سال 1404 رسیده است. در همین سال تعداد خانوار شهری برابر 22 میلیون 129 هزار و روستایی 5 میلیون و 952 هزار برآورد می‌­شود.

در خصوص بعد خانوار نیز باید تاکید شود که بعد خانوار در کشور در حال کاهش است. در سال 1404 بعد خانوار کل کشور 3.1 برآورد می‌­شود که در مقایسه با سال 1395 به مقدار 0.2 کاهش یافته است.

در سال 1404 بیشترین بعد خانوار در استان سیستان و بلوچستان با مقدار 3.6 و کمترین در استان گیلان با مقدار 2.8 برآورد می‌­شود.

در پایان لازم است تاکید شود نتایج پیش‌­بینی‌­ها و برآوردهای جمعیت و خانوار پس از اجرای سرشماری 1405 و تولید آمارهای جدید بازنگری خواهند شد.