برگزاری نشست خبری رییس مركز آمار ایران برای اعلام نتایج مقدماتی سرشماری عمومی كشاورزی 1393
نشست خبری رییس مركز آمار ایران برای اعلام نتایج مقدماتی سرشماری عمومی كشاورزی 1393 ، روز دوشنبه 22 دی ماه در مركز آمار ایران برگزار شد. در این نشست، دكتر عادل آذر در جمع تعداد كثیری از خبرنگاران خبرگزاریها، روزنامه ها و صدا و سیما، گفت: اجرای سرشماری كشاورزی 1393 به صورت الكترونیكی یكی از پیشرفته ترین سرشماریهای كشور از نظر تكنولوژیكی بوده است.وی یكی از نوآوریهای منحصر به فرد سرشماری كشاورزی 1393 را استفاده از تبلت به جای فرمها و پرسشنامه كاغذی جهت ثبت و پردازش اطلاعات ذكر كرد و افزود: این نخستین آمارگیری بزرگ ملی است كه با استفاده از تبلت به مرحله اجرا درآمده است و تاكنون استفاده از تبلت در سرشماریهای بزرگ و ملی در هیچ كشوری گزارش نشده است. در این سرشماری از تعداد 7472 دستگاه تبلت استفاده شده است .
دكتر عادل آذر، نیروی انسانی مشاركت كننده در این سرشماری را جمعاً 12326 نفر ذكر كرد كه از این تعداد 5549 نفر مأمور سرشماری، 1835 نفر در رده های كارشناسی عملیاتی (شامل معاونین فنی و آموزشی استان و شهرستان، كارشناسان مسئول فنی و اجرایی، و كارشناسان نقشه و فناوری اطلاعات ) فعالیت داشتهاند. بقیه نیروها در قسمتهای مختلف ستادی و پشتیبانی (تداركات و حمل و نقل) انجام وظیفه نموده اند.
وی افزود: سرشماری عمومی كشاورزی نقش محوری و پایهای در نظام ملی آمارهای كشاورزی كشور ایفا میكند و منبع بسیاری در زمینه تهیه دادههای ساختاری و پایهای بخش كشاورزی محسوب میشود و علاوه بر آنبخش كشاورزی، 20 درصد از سهم اشتغال كشور و حدود 12 درصد از سهم تولید ناخالص داخلی را دارا می باشد. رییس مركز آمار ایران همچنین زمان اعلام نتایج تفصیلی این سرشماری را نیمه اول سال 1394 ذكر نمود.
بر اساس نتایج مقدماتی سرشماری 1393 كه در این نشست خبری اعلام شد، تعداد كل بهرهبرداران كشاورزی فهرست شده در كشور شامل تمام واحدهای تولید كشاورزی كوچك و بزرگ اعم از حقیقی و حقوقی، 4 میلیون و 43 هزار گزارش شده است كه در مقایسه با سرشماری عمومی كشاورزی سال 1382 حدود 6 درصد كاهش نشان میدهد. به رغم این كاهش هنوز كشاورزی به عنوان فعالیت اقتصادی اول در روستاهای كشور محسوب میشود و بیشترین سهم را در اشتغال روستایی به خود اختصاص میدهد.
طبق نتایج آمارگیری مستقل از نیروی كار نیز جمعیت شاغل در بخش كشاورزی كشور نزدیك به 4 میلیون نفر برآورد میشود كه نوعی همخوانی و هماهنگی با نتایج این سرشماری دارد.
منظور از كشاورزی در این سرشماری، آن دسته از فعالیت اقتصادی است كه در ارتباط با كشت و كار محصولات زراعی، باغی، كشت محصولات گلخانهای، دامداری، پرورش ماكیان به روش سنتی، پرورش كرم ابریشم، پرورش زنبور عسل و پرورش ماهی است. آمار مرغداریهای صنعتی طی سرشماریها و آمارگیریهای مجزا توسط مركز آمار ایران اعلام میگردد. ضمناً زیربخش صید و صیادی و همچنین جنگل و مرتع از شمول این سرشماری خارج هستند.
همچنین از بین 4 میلیون و 43 هزار بهرهبردار كشاورزی فهرست شده ، اكثریت مطلق آن ها یعنی 4 میلیون و 33 هزار بهرهبردار مربوط به اشخاص حقیقی یا همان كشاورزان، دهقانان و دامداران است كه عمدتا خرده مالك هستند و تنها 9 هزار و 600 بهرهبرداری 0.2 (دو دهم ) درصد متعلق به اشخاص حقوقی (شركتها و مؤسسات عمومی) است.
مساحت اراضی كشاورزی كشور (شامل زراعت و آیش و باغ) بدون در نظر گرفتن جنگل، جنگلكاری و مرتعداری حدود 16/6 (شانزده و شش دهم) میلیون هكتار گزارش شده است كه در مقایسه با سرشماری عمومی كشاورزی 1382، كه 17/7 (هفده و هفت دهم) میلیون هكتار اعلام شده بود معادل 6/2 (شش و دو دهم) درصد كاهش را نشان میدهد. از دلایل این كاهش میتوان به تغییرات مكرر رسمی و غیر رسمی در كاربری اراضی از كشاورزی به غیر كشاورزی، موضوع كمآبی و عدم كشت زمین به مدت بیش از پنج سال اشاره كرد. با این حال مساحت باغات كشور از سال 82 تا كنون از حدود 1 میلیون و 500 هزار هكتار به بیش از 1 میلیون و 800 هزار هكتار رسیده است كه رشد 25 درصدی را نشان میدهد. این در حالی است كه طی مدت فوق با كاهش 9 درصدی مساحت اراضی زراعی برای كاشت محصولات سالانه مواجه هستیم. وسعت این اراضی از حدود 16 میلیون هكتار در سال 82 به 14/7 (چهارده و هفت دهم) میلیون هكتار در سال 93 كاهش یافته است.
طبق نتایج این سرشماری متوسط اراضی كشاورزی یك بهرهبردار با زمین در كل كشور 4/9 (چهار و نه دهم) هكتار است. در مقام مقایسه باید اشاره كرد كه این متوسط در كشورهایی نظیر كانادا، برزیل، انگلستان و آمریكا به ترتیب 273، 72، 71 و 178 هكتار میباشد.
مساحت اراضی كشاورزی:
مساحت اراضی كشاورزی 16569657 (هكتار)
مساحت اراضی زراعی 14730244(هكتار
مساحت باغ و قلمستان 1839413(هكتار)
تعداد انواع دام سبك شامل گوسفند و بز برای مهر و آبان سال جاری 44 میلیون رأس اعلام شده است كه این رقم مربوط به جمعیت حداقلی این دام طی سال است. مضافاً زمان اجرای سرشماری در سال1393 مصادف با عید سعید قربان و دهه محرم بوده كه ذبایح انجام شده، به عنوان یكی از عوامل كاهش جمعیت دامی برای دوره آمارگیری محسوب میشود.
بر اساس آمارگیریهای دامداری و بررسیهای مركز آمار ایران، با آغاز زایشهای فصلی، جمعیت دام سبك در اسفند سال جاری به حدود 58 میلیون رأس خواهد رسید. برای بهرهبرداری از آمار جمعیت دام سبك بسیار اهمیت دارد كه به این نكته توجه شود كه جمعیت دام سبك به دلیل فصلی بودن زایش در طی سال ثبات ندارد و از جمعیت حداقلی در ماههای مهر و آبان به جمعیت حداكثری در انتهای دوره زایش تغییر خواهد كرد.در این سرشماری جمعیت گاو و گوساله 4/2 (چهار و دو دهم) میلیون رأس گزارش شده است و متوسط تعداد دام در هر بهرهبرداری برای گوسفند 36 رأس، برای بز 19 رأس و برای گاو 6 رأس محاسبه شده است.