طرح آمارگیری هزینه و درامد خانوار های شهری و روستایی در سال ١٤٠١ در مناطق شهری و روستایی ٣١ استان با تعداد ٤٠٩٦٨ خانوار نمونه اجرا می‌شود. در این طرح علاوه بر پرسش ریز اقلام هزینه و درامد خانوار، خصوصیات اجتماعی اعضای خانوار، وضع شغلی و مشخصات محل سكونت خانوار نیز پرسش می‌شود. این طرح از اردیبهشت ماه ١٤٠١ لغایت فروردین ماه ١٤٠٢ ادامه خواهد داشت و نتایج آن در شهریور سال ١٤٠٢ منتشر خواهد شد.

سمینار آموزشی – توجیهی برخط طرح آمارگیری هزینه و درامد خانوارهای شهری و روستایی سال ١٤٠١ از تاریخ ٢٧ لغایت ٢٨ فروردین ماه به صورت بر خط در مركز آمار برگزار می‌شود.

گفتنی است طرح هزینه و درامد خانوار قدیمی‌ترین طرح نمونه گیری مركز آمار ایران است كه از سال ١٣٤٢ تاكنون اجرا شده است.

آخرین نتایج این طرح مربوط به سال ١٣٩٩ است. نگاهی به اهم نتایج طرح درسال ١٣٩٩ در مناطق شهری و روستایی نشان می‌دهد كه:

متوسط كل هزینه‌ی خالص سالانه‌ی یك خانوار شهری ٦٢١٣٩٢ هزار ریال بوده است كه نسبت به رقم مشابه در سال قبل ٣١ درصد افزایش نشان می دهد. از هزینه‌ كل سالانه‌ی خانوار شهری ١٦١٠٩٤هزار ریال با سهم ٢٦ درصد مربوط به هزینه‌های خوراكی و دخانی و ٤٦٠٢٩٨ هزار ریال با سهم ٧٤ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراكی بوده است. در بین هزینه‌‌های خوراكی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه‌ آرد، رشته، غلات، نان و فرآوردهای آن و گوشت هر كدام با سهم ٢١ درصد و در بین هزینه‌های غیرخوراكی بیشترین سهم با ٥٠ درصد مربوط به هزینه مسكن، سوخت و روشنایی بوده است.

- متوسط درامد اظهار شده‌ سالانه‌ یك خانوار شهری ٧٤٦٧٦٤ هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل، ٣٨ درصد افزایش داشته است. بر این اساس در سال ١٣٩٩ رشد متوسط درامد سالانه خانوارهای شهری بیشتر از رشد متوسط هزینه كل سالانه آنان است. منابع تامین درامد خانوارهای شهری نشان می­دهد كه ٣١,٤ درصد درامد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ١٥.٧ درصد از مشاغل آزاد كشاورزی و غیركشاورزی و ٥٢.٩ درصد از محل درامدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.

- مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩٨ نسبت به سال ١٣٩٩ نشان می­دهد كه خانوارهای استفاده كننده یخچال فریزر از ٧٠,٢ به ٧١.٩، جاروبرقی از ٩١.٧ به ٩١.٥، ماشین لباسشویی از ٨٧.١ به ٨٧.٣، اجاق گاز از ٩٩.١ به ٩٨.٩ و مایکروویو و فرهای هالوژن دار از ١٢.٣ به ١٢.٤ درصد تغییر یافته است. همچنین درصد خانوارهای شهری استفاده كننده اتومبیل شخصی و ماشین ظرفشویی هر كدام به ترتیب با ٥٣.١ و ٧.٦درصد نسبت به سال قبل بدون تغییر بوده است.

- در سال ١٣٩٩، عمده ترین نوع سوخت مصرفی ٩٤,٥ درصد از خانوارهای شهری برای گرما، گاز طبیعی(شبکه عمومی) بوده است.

- متوسط كل هزینه‌ خالص سالانه‌ یك خانوار روستایی ٣٤٠٦٧٩ هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل ٣٠,٥ درصد افزایش نشان می‌دهد. از هزینه‌ كل سالانه‌ خانوار روستایی ١٣٦٤٤٢ هزار ریال با سهم ٤٠ درصد مربوط به هزینه‌های خوراكی و دخانی و ٢٠٤٢٣٧ هزار ریال با سهم ٦٠ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراكی بوده است. در بین هزینه‌های خوراكی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه‌ آرد، رشته، غلات، نان و فرآوردهای آن با ٢٥.٠ درصد و در بین هزینه‌های غیرخوراكی، بیشترین سهم با ٣٢.٠ درصد مربوط به مسكن، سوخت و روشنایی بوده است.

- متوسط درامد اظهار شده­ سالانه‌ یك خانوار روستایی ٤٢٠٤٧٠ هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل ٤١,٦ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درامد خانوارهای روستایی نشان می­دهد كه ٣٢.٧ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ٢٩.٧ درصد از مشاغل آزاد كشاورزی و غیركشاورزی و ٣٧.٥ درصد از محل درامدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.

- مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩٨ نسبت به سال ١٣٩٩ نشان می­دهد كه خانوارهای استفاده كننده اتومیبل شخصی از ٣٢,٧ به ٣٤.١، یخچال فریزر از ٥٠.٤ به ٥٢.٧، اجاق گاز از ٩٨.٤ به ٩٨.٣، جاروبرقی از ٦٥.٩ به ٦٧.٥، ماشین لباسشویی از ٥٦.٥ به ٥٨.١ ، ماشین ظرفشویی از ٠.٥ به ٠.٤و مایکروویو و فرهای هالوژن دار از ٢.٣ به ١.٦ درصد تغییر یافته است.

- در سال ١٣٩٩ عمده ترین نوع سوخت مصرفی ٧٥,٢ درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی(شبکه عمومی) و ١٣.٣درصد نفت سفید بوده است.

متوسط هزینه‌ها و درامد خانوار بر حسب استان

بررسی متوسط هزینه كل سالانه یك خانوار شهری نشان می‌دهد كه استان تهران با ٩٥٧٠١٦ هزار ریال بیشترین و استان خراسان شمالی با ٣٥١٩٤٣ هزار ریال كمترین هزینه را در سال ١٣٩٩ داشته‌اند.

همچنین استان تهران با ١٠٩٨١١٨ هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ٤٧٨٨٣١ هزار ریال، كمترین متوسط درامد سالانه یك خانوار شهری را در سال ١٣٩٩ به خود اختصاص داده است.

بررسی متوسط هزینه كل سالانه یك خانوار روستایی نشان می‌دهد كه استان البرز با ٥٦٦٤٢٧ هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ١٨٠٣٩٥ هزار ریال كمترین هزینه را در سال ١٣٩٩ داشته‌اند.

همچنین استان البرز با ٦٧٦٨٩٧ هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ١٨١٠٩١ هزارریال، كمترین متوسط درامد سالانه یك خانوار روستایی را در سال ١٣٩٩ به خود اختصاص داده است.

خاطر نشان می­‌سازد كه نشریه این طرح در درگاه ملی آمار به نشانی www.amar.org.ir قابل دسترسی است.