طرح آمارگیری هزینه ودرامد خانوار با قدمتی ٥٠ ساله از مهم‌ترین طرح‌های آماری مركز آمار ایران است. هدف كلی این طرح، برآورد متوسط هزینه‌ها و درامد یك خانوار شهری و یک خانوار روستایی در سطح کشور و استان‌ها است. در سال ١٤٠٠ تعداد خانوارهای آمارگیری شده در این طرح ١٩٦١٨ خانوار نمونه در نقاط شهری و ١٨٣٧٠ خانوار نمونه در نقاط روستایی كشور بوده است.
نگاهی به اهم نتایج طرح درسال ١٤٠٠ در مناطق شهری و روستایی نشان میدهد كه:
- متوسط هزینه كل خالص سالانه‌ی یك خانوار شهری ٩٢٥٠١٧ هزار ریال بوده است كه نسبت به رقم مشابه در سال قبل ٤٩ درصد افزایش نشان می دهد. از هزینه كل سالانه خانوار شهری ٢٤٦٥٣٧ هزار ریال با سهم ٢٧ درصد مربوط به هزینههای خوراكی و دخانی و ٦٧٨٤٨٠ هزار ریال با سهم ٧٣ درصد مربوط به هزینههای غیرخوراكی بوده است. در بین هزینههای خوراكی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه گوشت با سهم ٢١ درصد و در بین هزینههای غیرخوراكی بیشترین سهم با ٤٩ درصد مربوط به هزینه مسكن، سوخت و روشنایی بوده است.
- متوسط درآمد اظهار شده سالانه یك خانوار شهری ١١٢٤٢١٧ هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل، ٥١ درصد افزایش داشته است. بر این اساس در سال ١٤٠٠ رشد متوسط درامد سالانه خانوارهای شهری بیشتر از رشد متوسط هزینه كل سالانه است. منابع تامین درامد خانوارهای شهری نشان میدهد كه٣٢,٦ درصد درامد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ١٦.٥درصد از مشاغل آزاد كشاورزی و غیركشاورزی و ٥٠.٩ درصد از محل درامدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.
- مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩٩ نسبت به سال ١٤٠٠ نشان میدهد كه خانوارهای استفاده كننده از اجاق گاز از ٩٨,٩ به ٩٨.٨، تلوزیون رنگی از ٩٨.١ به ٩٧.٦، جاروبرقی از ٩١.٥ به ٩٢.١، ماشین لباسشویی از٨٧.٣ به ٨٨.١، یخچال فریزر از ٧١.٩به ٧٠.٨، اتومیبل شخصی از ٥٣.١ به ٥٣.٩، مایکروویو و فرهای هالوژن دار از ١٢.٤ به ١١.٩ و ماشین ظرفشویی از ٧.٦ به ٨.٣ درصد تغییر یافته است.
- در سال ١٤٠٠، عمده ترین نوع سوخت مصرفی ٩٥,٢ درصد از خانوارهای شهری برای گرما، گاز طبیعی(شبکه عمومی) بوده است.
- متوسط هزینه كل خالص سالانه یك خانوار روستایی ٥١٩١١٩ هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل ٥٢,٤ درصد افزایش نشان میدهد. از هزینه كل سالانه خانوار روستای ٢٠٧٠٣٤ هزار ریال با سهم ٤٠ درصد مربوط به هزینههای خوراكی و دخانی ٣١٢٠٨٥ هزار ریال با سهم ٦٠ درصد مربوط به هزینههای غیرخوراكی بوده است. در بین هزینههای خوراكی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآوردهای آن با ٢٢.٠ درصد و در بین هزینههای غیرخوراكی، بیشترین سهم با ٣١.٠ درصد مربوط به مسكن، سوخت و روشنایی بوده است.
- متوسط درامد اظهار شده سالانه یك خانوار روستایی ٦٣٧١٣٢ هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل ٥١,٥ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درامد خانوارهای روستایی نشان میدهد كه ٣٣.٩ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ٣١.٢ درصد از مشاغل آزاد كشاورزی و غیركشاورزی و ٣٥.٠درصد از محل درامدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.
- مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩٩ نسبت به سال ١٤٠٠ نشان میدهد كه خانوارهای استفاده كننده از اجاق گاز از ٩٨,٣به ٩٨.٥، تلوزیون رنگی از ٩٥.٦ به ٩٥.١، جاروبرقی از ٦٧.٥ به ٦٨.٩، ماشین لباسشویی از ٥٨.١به ٥٩.٨، یخچال فریزر از ٥٢.٧ به ٥٥.٢، اتومیبل شخصی از ٣٤.١ به ٣٥.٩ ، مایکروویو و فرهای هالوژن دار از ١.٦ به ٢.١ و ماشین ظرفشویی از ٠.٤ به ٠.٥ درصد تغییر یافته است.
- در سال ١٤٠٠ عمده ترین نوع سوخت مصرفی ٧٨,١ درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی(شبکه عمومی) و ١١.١ درصد نفت سفید بوده است.
برای مشاهده چکیده گزارش طرح به فایل پیوست مراجعه کنید.