فرهنگ فارسی معین، واژه­ ی «فرهنگ» را مرکب از دو واژه «فر» و «هنگ» به معنای ادب، تربیت، دانش، علم، معرفت و آداب و رسوم تعریف کرده‌است. تعریف فرهنگ از دیدگاه شورای­عالی انقلاب فرهنگی نظام واره­ای است از«عقاید و باورهای اساسی»، «ارزش ها، آداب و الگوهای رفتاری» ریشه دار و دیرپا و «نمادها» و «مصنوعات» که ادراکات، رفتار و مناسبات جامعه را جهت و شکل می‌دهد و هویت آن را می‌سازد. اهمیت شناخت و سنجش فرهنگ عمومى در شكوفایی و توسعه جامعه ایجاب می‌نماید تا اطلاعات کمی و کیفی مورد لزومی در باب فرهنگ در دسترس باشد. بدیهی است کمی نمودن مقوله فرهنگ همواره با مشکلاتی همراه است که ایجاب می­کند مخاطبین و استفاده کنندگان آمارهای مربوط، از تعاریف و مفاهیم و استانداردهای مورد استفاده طرح­های آمارگیری خصوصاً در عرصه آمارهای فرهنگی اطلاعات دقیقی در این خصوص داشته باشند.

 "طرح آمارگیرى از فعالیت‌هاى فرهنگى خانوار" براى اولین بار توسط مركز آمار ایران به‌منظور ترسیم تصویرى جامع از وضعیت فرهنگى كشور، در سال 1393 اجرا شد. پس از آن در سال 1394 این طرح، با افزودن برخی بخش‌ها و سؤالات با عنوان جدید "طرح آمارگیرى از فعالیت‌ها و رفتارهای فرهنگى خانوار" فقط در نقاط شهری مجدد به اجرا در آمد. طرح مذکور با اعمال تغییراتی خصوصاً در جامعه آماری (اضافه شدن مناطق روستایی در سال 1396)، با عنوان "طرح آمارگیرى از فرهنگ رفتاری خانوار" در سال 1396 به مرحله اجرا درآمد. جامعه هدف این طرح، شامل افراد 15 ساله و بیشتر عضو خانوارهای معمولی ساکن در مناطق شهری و روستایی کشور در سال 1396 است. لازم به ذکر است خانوارهای معمولی غیر ساكن، گروهی و مؤسسه‌ای در این طرح پوشش داده نمی‌شوند.

پرسشنامه "طرح آمارگیرى از فرهنگ رفتاری خانوار-1396" شامل 14 بخش مختلف است که در آن به مقولاتی مثل: مطالعه کتب غیر درسی، مطالعه روزنامه، عضویت در شبکه­های اجتماعی، وضعیت رفتن به سینما، تئاتر و کنسرت، انجام ورزش، گوش دادن و تماشای رادیو و تلویزیون و شیوه انتخاب و اولویت­ها در خصوص پوشاک و مواد خوراکی پرسش و مورد سنجش قرار گرفته است.

زمان آماری اقلام مورد سنجش بر حسب مورد و موضوع متفاوت می­باشد که با توجه به سئوال مورد پرسش از، روز آمارگیرى، هفته، ماه یا 365 روز گذشته از زمان آمارگیرى تشکیل می­شود...

 این مقاله توسط سعیدرضا قدرت و سعید لطفی ­زاده گروه آمارهای اجتماعی و فرهنگی؛  دفتر فرهنگی، بازرگانی و خدمات تهیه شده است.برای مشاهده  متن كامل مقاله به فایل پیوست مراجعه كنید.