امروزه ساختار سنی و جنسی جمعیت از اهمیت كمی و كیفی بسیاری برخوردار است و یكی از مشغله ­های ذهنی عمده­ی دست اندركاران امور اجرایی در تمام ممالك دنیا محسوب می­شود. از جمله روش­های ارزیابی درجه توسعه یافتگی كشورها مطالعه ساختارهای سنی و جنسی جمعیت آنها می­باشد.

با توجه به اهمیت موضوع سن و طبقه­ بندی­های مربوط به آن و نیازهای متعدد کاربران نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن1395، نشریه "هرم­های سنی ایران بر اساس نتایج سرشماری سال 1395 "در دو فصل تهیه شده است. در فصل اول تعاریف و مفاهیم ساختار سنی و ترکیب جمعیت و فصل دوم تصویر هرم­های سنی جمعیت کشور به تفکیک استان و مناطق شهری و روستایی ارائه می­شود. به منظور استفاده كاربران هرم­های سنی برای هر استان و به تفكیك مناطق شهری و روستایی و نیز برای گروه­های سنی و سنین منفرد ترسیم شده است.

·        مشاهده هرم‎های سنی استان‎های مختلف بر اساس سرشماری 1395 نشان می‎دهد تعداد متولدین از سال 1390 رو به افزایش گذاشته است. متولدین دهه 1360 كه اكنون به سن بزرگسالی و فعالیت رسیده‎اند بیشترین تعداد جمعیت را نشان می‎دهند.پدیده­ی جدیدی به نام "پنجره جمعیتی فرصت­ها" در کشور به وقوع پیوسته، موهبتی جمعیتی كه كمتر در تاریخ جمعیتی یك كشور اتفاق می­افتد و چنانچه اتفاق بیافتد احتمال تجدید آن بسیار كم و در صورت تجدید نیاز به گذشت زمانی بسیار طولانی دارد. به هر حال در بسیاری از كشورها این پدیده جمعیتی به وقوع پیوسته و از این موهبت جمعیتی بهره برده و به سرعت راه­های رشد و پیشرفت و توسعه و ترقی را طی كردند و به قطب­های بزرگ اقتصادی در دنیا تبدیل شدند. اقتصاددانان براین باورند كه افزایش قابل توجه جمعیت در سنین جوانی "فرصت طلایی" بوده و با استفاده بهینه از نیروی جوان در چنین شرایطی می­توان به رشد و شکوفایی اقتصادی رسید.

تغییرات به وجود آمده در هرم سنی كنونی ایران نتیجه گذار سنی جمعیت است كه همگام با سایر گذارهای جمعیتی پدید آمده است. تغییر از وضعیتی كه جمعیت ایران بسیار جوان (شرایط سال­های 1365 و قبل از آن) بود به وضعیت امروزی كه سهم بزرگی از جمعیت كشور را جوانان و بزرگسالان تشكیل می­دهند. به این ترتیب كه در هرم سنی سال 1395 افزایش فوق‌العاده جمعیت گروه­های سنی 24-20 و 29-25 ساله کاملا نمایان است، این وضعیت باعث شده که در حال حاضر كشور در حال گذار از پدیده­ی "تورم جوانی" باشد. هرچند که اقتصاددانان چنین وضعیتی را به عنوان "فرصت طلایی" اطلاق می­کنند، اما افزایش بیش از حد جمعیت در این سنین تاثیر خود را بر تعداد موالید گذاشته که این پدیده به "اثر گشتاور جمعیتی" معروف است. در حال حاضر چنین پدیده­ای شکل­گرفته است به این ترتیب که در سرشماری سال 1395جمعیت 4-0 ساله بیش از جمعیت 9-5 ساله و جمعیت 9-5 ساله بیش از جمعیت 14-10 ساله می­باشد. نكته قابل توجه این كه متولدین دهه 60 قاعده هرم را به اندازه جمعیت خود متورم نكرده­اند. زیرا تحت تاثیر نگرش­های محدود نمودن تعداد فرزندان و نیز تحولات اجتماعی فرهنگی جامعه كنونی قرار گرفته­اند.

هرم‌های سنی استان‌های مختلف بر اساس نتایج سرشماری 1395 نشان می‌دهد در اکثریت استان‌ها قاعده هرم سنی پس از گذشت یك دهه كاهش، مجددا رو به گستردگی گذاشته است. البته شدت و ضعف این پدیده در تمام استان‌ها یکسان نیست. در استان سیستان و بلوچستان به عنوان جوانترین استان ایران گرچه میزان باروری کل در مقایسه با گذشته کاهش یافته اما شكل هرم سنی این استان همچنان مخروطی شکل­ است. در مقابل هرم سنی استان گیلان به عنوان سالمندترین استان درحال تغییر شکل به هرم استوانه‌ای شکل است.

در استان بوشهر به دلیل جذب نیروی كار مردان (بدون همراهی خانوار) و وجود پادگان­های نظامی و انتظامی جمعیت مردان به مراتب بیشتر از زنان است. هرم سنی در قسمت مردان سهم بزرگتری را در مقایسه با زنان به خود اختصاص می­دهد.

در سایر استان­ها شكل هرم سنی تقریبا مشابه هرم سنی كل كشور است كه تحت تاثیر گذار جمعیتی و گذار سنی بوده و فعلا شكل نامنظمی را به خود اختصاص داده­اند