به گزارش روابط‌عمومی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان، در این همایش رئیس سازمان در سخنانی ضمن تبریک روز آمار و برنامه‌ریزی و خیر مقدم به سخنرانان و مدعوین همایش گفت: آمار علم تازه‌ای نیست و به تازگی وارد بازار علم نشده اما توجه به این علم کمی دیر صورت گرفته است؛ به گونه‌ای که از سال 2010 روز جهانی آمار توسط سازمان ملل اعلام شده و گرامی داشته می شود.
کیوان محمّدی با بیان اینکه علم آمار از گذشته های بسیار دور در خدمت جامعه بشری بوده است افزود: امپراتوری های بزرگ در گرفتن مالیات، سربازگیری و احصای جمعیت به نوعی از آمار استفاده می کردند، اما تبدیل‌شدن آمار به یک پدیده جهانی تا دهه اول هزاره سوم بعد از میلاد طول کشید که جای بسی تعجب دارد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان، علم آمار را یک فن دانست که آرام در همه علوم اثر می گذارد و ادامه داد: امروز هیچکس نمی تواند در اینکه آمار یک ابزار حیاتی در تمدن جدید است شک کند و اگر آمار را کنار بگذاریم، همه علوم از جمله اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، کشاورزی و... تعطیل می شود.
وی با بیان اینکه آمار در علوم فیزیک، شیمی و ریاضی هم توانسته جایگاه خودش را تثبیت کند، یادآور شد: آمار به یک ابزار اصلی برای توسعه در همه زمینه ها تبدیل شده و غیر ممکن است بخواهیم برای کشور برنامه توسعه داشته باشیم، اما به آمار توجه نکنیم.
محمّدی خاطرنشان کرد: باید توجه داشت که می توان با تکنیک های آماری و جابجایی اعداد و ارقام جامعه را به سمتی غیر واقعی سوق داد، اما این امر برای درازمدت امکان پذیر نیست و متولیان امر آمار در جامعه به مرور مشروعیت و مقبولیت خود را از دست می دهند.
وی با بیان اینکه کمیسیون آمار سازمان ملل در سال 1947 شکل گرفته و شاخص های این علم مشخص شده است، تأکید کرد: اطلاعات آماری باید بی‌طرف باشد، زیرا یکی از خطراتی که آمار را تهدید می کند، این است که سیاستگذاران بر مبنای آن چیزی که می خواهند آمار را هدایت کنند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان، خدمت به جامعه انسانی را ویژگی علم آمار دانست و افزود: علم آمار باید قابل اعتماد باشد و این قابل اعتماد بودن را باید در عرصه زمان به جامعه عرضه و آن را تثبیت کند.
وی متذکر شد: علم آمار باید در خادمانه، صادقانه و ناشی از تخصص باشد لذا در حیطه آمار باید به پرورش دانشجویانی بپردازیم که برای خودشان رسالت قائل هستند.
محمّدی برخی از آمارها در کشور را قابل بحث دانست و عنوان کرد: با این وجود، کارشناسانی در سطح کشور هستند که آمار و اطلاعات موجود با تلاش و کوشش آنان شکل گرفته و قوام یافته است و اگر امروز بخواهیم برنامه ریزی داشته باشیم براساس همین آمارها دستورالعمل ها را تعیین می کنیم.
وی با بیان اینکه آمار صرفاً علم عدد نیست، گفت: آمار علم تحلیل و استنتاج است و تخصص و فرزانگی می خواهد که خوشبختانه در همکاران ملّی و استانی ما شاهد هستیم.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان با اشاره به برگزاری سومین همایش گرامیداشت آمار و برنامه ریزی در سومین سال احیای این سازمان، خاطرنشان کرد: قطعاً مشکلات کشور بدون علم حل نخواهد. برای توسعه، پیروزی، موفقیت و بهبود وضعیت کشور باید سراغ علم و عالم برویم لذا اصرار داریم دانشگاهیان وارد عرصه اجرایی شوند.
 
آمار کافی در حوزه های فرهنگی و اجتماعی در کشور تولید نمی شود
معاون پژوهشی دانشگاه گیلان نیز در همایش روز آمار و برنامه‌ریزی، آمار را مهمترین ابزار ارزیابی عملکرد گذشته و حال و برنامه ریزی برای آینده دانست و گفت: آمار یکی از عوامل اصلی سیاستگذاری مدیریت در هر سازمانی محسوب می شود.
سید ضیاءالدین میرحسینی با بیان اینکه دنیای پرتحول امروزی دنیای آمار و احتمالات نامگذاری شده است، افزود: برای اینکه بتوان تصویر روشنی از ارزشیابی فعالیت های یک حوزه به منظور تصمیم گیری معتبر به دست آورد، لازم است از علم آمار برای تبیین، تصحیح و تعیین آن استفاده کرد.
وی ادامه داد: در دنیای امروز بانک داده به عنوان یکی از ابزارهای مهم تحلیل شرایط، روندها و پیش بینی های آینده به شکل جدی مورد توجه قرار می گیرد و به راحتی نیز اطلاعات تولید شده در اختیار پژوهشگران و محققین گذاشته می شود.
معاون پژوهشی دانشگاه گیلان با بیان اینکه در کشور ما سازمان بزرگی تحت عنوان «مرکز ملی آمار ایران» مسئولیت سازماندهی امور مربوط به آمار را بر عهده دارد، تصریح کرد: با وجود اینکه اطلاعات بسیار خوبی توسط این مرکز و معاونت های آن در استان ها تولید می شود، اما در چند حوزه بسیار مهم آمار با چالش های جدی مواجه هستیم.
میرحسینی اضافه کرد: متاسفانه آمار کافی در بسیاری از حوزه های فرهنگی و اجتماعی در کشور تولید نمی شود و اطلاعات قابل اتکایی در شهرها و روستاها از وضعیت فرهنگی و اجتماعی وجود ندارد.
معاون پژوهشی دانشگاه گیلان عنوان کرد: هنوز ساختار بانک جامع داده مکان محور در تمام حوزه ها وجود ندارد. در واقع بانک جامع داده اگر بتواند با بانک جامع نقشه متصل شده و اطلاعات ارزشمند مکان محور را تولید کند، قطعا در فرایند تصمیم سازی و تصمیم گیری درست بسیار موثر خواهد بود.
وی با بیان اینکه امکان دسترسی محققین و پژوهشگران به داده ها و آمارها در برخی موارد سخت و گاهی غیرممکن است، خاطرنشان کرد: جهت تحلیل شرایط موجود باید بتوان به پژوهشگران اعتماد کرد و داده ها و اطلاعات موجود را در اختیار آنان قرار داد تا نتایج تحقیقات آنان در مسائل جامعه با یقین بیشتری به کار گرفته شود.
میرحسینی دانشگاه گیلان را بزرگترین دانشگاه استان های ساحلی کشور دانست و یادآور شد: دانشگاه گیلان برای علم آمار که کاربردهای متنوع و متعددی در سایر حوزه های علمی دارد، برنامه ریزی جامع و گسترده ای کرده و در حال حاضر، در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مجری بوده است.
معاون پژوهشی دانشگاه گیلان با بیان اینکه طی دو سال آینده مجری رشته آمار ریاضی در مقطع دکتری و رشته های بیم سنجی و آمار اقتصادی در مقطع کارشناسی ارشد هستیم، متذکر شد: امیدواریم این پتانسیل علمی بیش از پیش در برنامه ریزی های ملی و منطقه ای مورد استفاده قرار گیرد.
 
برگزاری کنگره بین المللی آمار سال 2019 در مالزی
دکتر سید محمود طاهری، عضو هیئت علمی دانشکده فنی دانشگاه تهران در همایش روز ملی آمار و برنامه ریزی که در تالار حکمت دانشگاه گیلان برگزار شد، با اشاره به وضعیت فعلی علم آمار در دنیا، اظهار کرد: انجمن بین المللی آمار در سال 1853 نخستین کنفرانس بین المللی آمار را در بروکسل برگزار کرد.
وی با اشاره به تاسیس انجمن بین المللی آمار در سال 1885 و برگزاری نخستین کنگره بین المللی آمار در سال 1887 در رم، افزود: پنجاه وهشتمین کنگره جهانی آمار با 2 هزار و 250 شرکت کننده از 94 کشور دنیا، 840 سخنرانی، 205 پوستر و هفت سخنران کلیدی طی پنج روز در ایرلند برگزار شد.
طاهری با بیان اینکه هر کدام از کنگره های بین المللی آمار با یک محور خاص برگزار می شود، تصریح کرد: شصت ودومین کنگره بین المللی آمار سال 2019 در مالزی برگزار خواهد شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران کمیته توسعه آمار در آمریکای لاتین، کمیته توسعه آمار در آسیای شرقی، کمیته زنان در آمار، کمیته آماردانان جوان، کمیته خوارزمی آمار در کشورهای عربی و کمیته جوایز را از جمله کمیته های انجمن بین المللی آمار دانست و عنوان کرد: انجمن آمار ایران در کشور فعالیت می کند.
وی با اشاره به رویکردهای جاری در علم آمار، یادآور شد: روش های استوار، روش های بیزی، رویکردهای مبتنی بر درستنمایی، آمار و احتمال در حیطه نایقینی، تحلیل داده های نمادین، تحلیل داده های حجیم، رویکردهای میان رشته ای و چندرشته ای، مدل های ساختاری و آمار رسمی از جمله این رویکردها هستند.
طاهری با بیان اینکه در روش های استوار نتایج روش با تغییر مفروضات اولیه همچنان حفظ می شود، اضافه کرد: شبکه های بیزی، مدل های گرافیکی، تصمیم گیری بیزی و مدل های علّی در دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین داده های ژنتیکی، داده های مغز و اعصاب، اطلاعات شبکه های اجتماعی، داده های مربوط به پردازش گفتار، متن و تصویر و داده های زیست محیطی جزو داده های حجیم هستند.
وی با بیان اینکه موضوعات مهم از جمله بهداشت، آموزش، جمعیت، محیط زیست، اقتصاد، بیمه، بانک و مسکن و... رویکرد مطرح آمار رسمی است، خاطرنشان کرد: چگونگی تولید داده ها، کاربران، داده های گمشده، کیفیت داده ها، طرح های نمونه گیری، خوشه بندی و محرمانگی از جمله محورهای آمار رسمی است لذا آمار رسمی با آمارهای ثبتی ارتباط دارد، اما متاسفانه متخصصان این حوزه بسیار کم هستند.
 
گیلان در آینده تامین کننده امنیت غذایی است
دکتر علی‌اصغر بانویی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در همایش روز ملی آمار و برنامه ریزی که در تالار حکمت دانشگاه گیلان برگزار شد، با اشاره به ارتباط پایه های آماری با پایه های اقتصادی، اظهار کرد: در کشور ما بانک مرکزی و مرکز ملی آمار ایران دو نرخ رشد متفاوت اعلام و با تهیه دو جدول داده – ستانده به طور موازی کار می کنند.
وی با بیان اینکه تهیه جدول آماری پرهزینه است، افزود: طی سال های اخیر از اقتصاد ملی بر اقتصاد فضا متمرکز شده ایم که با موضوع آمایش سرزمین ارتباط مستقیم دارد. در واقع آمایش سرزمین نوعی اقتصاد فضاست.
بانویی جغرافیای طبیعی استان ها را متفاوت دانست و تصریح کرد: آمایش سرزمین و برنامه ریزی فضایی در اقتصاد دارای اهمیت است. اقتصاد ملی کل پیکره کشور را یک فضای جغرافیایی در نظر می گیرد، اما در اقتصاد فضا، محورهای توسعه استان ها با تاکید بر تولید و توان اشتغالزایی هر استان شناسایی می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه استان گیلان با چهار مولفه دارای ساختاری خاص است، تصریح کرد: زمین باکیفیت دارای ویژگی کشاورزی بسیار حائز اهمیت است، زیرا عامل غیر متحرک تولید محسوب می شود. گیلان، مازندران، کرمانشاه و کردستان به ترتیب بیشترین زمین با کیفیت را دارند.
وی با تاکید بر اینکه امروز جهان به دنبال استان های با امنیت غذایی است، اضافه کرد: ساختار اقتصاد گیلان ویژه است و می تواند در آینده تامین کننده امنیت غذایی باشد.
بانویی با اشاره به ارتباط زمین باکیفیت و بحران آب، یادآور شد: همه استان ها آب ندارند، اما گیلان علاوه بر دارا بودن 24 درصد زمین های باکیفیت بالای کشور، در حوزه آب تامین است لذا مهاجرت از استان های کم آب به استان پرآب آغاز می شود.
وی قرن 21 را قرن کمبود آب دانست و اظهار کرد: گیلان با این زمین های حاصل‌خیز و پرآب دارای 37 درصد جمعیت روستایی و 63 درصد جمعیت شهری است، اما نشانه کمتر توسعه یافتگی گیلان نیست، زیرا گیلان کشاورزی محور است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اقتصاد ایران را سرمایه بر دانست و گفت: پایه های آماری ما دارای مشکل است و حساب های ملی خویش فرمایان را در نظر نمی گیرد لذا با تزریق سرمایه نمی توان مشکل اشتغال را حل کرد، زیرا یکی از پایه های آماری را نادیده می گیریم. این در حالی است که سهم خویش فرمایان در استان های کشاورزی محور بیشتر است.
بانویی با بیان اینکه 40 درصد ارزش افزوده حساب های منطقه ای برای خویش فرمایان است، خاطرنشان کرد: کشاورزی و صنایع وابسته به کشاورزی محور توسعه گیلان است و مبادا صنایع سنگین وارد گیلان شود، زیرا ساختار گیلان حساس است.
 
توسعه امنیت و مدیریت بهینه مبتنی بر دانایی با در اختیار داشتن آمار و اطلاعات دقیق حاصل می شود
دکتر میثم عفتی عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان که سخنرانی‌اش  به موضوع نقش اطلاعات مکان‌مند در مدیریت و برنامه‌ریزی استان اختصاص داشت گفت: توسعه امنیت و مدیریت بهینه مبتنی بر دانایی با در اختیار داشتن آمار و اطلاعات دقیق و قابل اعتماد حاصل می شود.
 وی با بیان اینکه بسیاری از اطلاعات ذاتاً مکانی هستند ادامه داد: نگرش مکان محور یک پدیده دارای سه محور موقعیت مکانی، اطلاعات توصیفی و زمان است و داده های مکان مرجع یک پدیده را در یک زمان و مکان خاص توصیف می کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان با بیان اینکه جی.آی.اس ابزاری برای الحاق اطلاعات مکانی و توصیفی است، خاطرنشان کرد: برای ترسیم، ویرایش و آماده سازی داده های مکانی از ابزار «کد» استفاده می شود.
عفتی پایگاه داده مکانی، تجسم مکانی و پردازش مکانی را سه دیدگاه متفاوت در سیستم اطلاعات مکانی استان ها دانست و بیان کرد: دیدگاه سوم مورد تایید دنیاست لذا باید بتوانیم نقشه های آماری را پیوند بزنیم تا قدرت تحلیل پیدا کنیم.
 
آمار با اغلب رشته‌های دانشگاهی پیوند خورده است
دکتر بهروز فتحی عضو هیئت علمی و نماینده انجمن آمار دانشگاه گیلان نیز در این همایش در سخنان خود که به موضوع چالش‌های آموزش آمار در دانشگاه‌ها اختصاص داشت و گفت: امروزه اهمیت و جایگاه آمار و نیاز به دانش آماری بر کسی پوشیده نیست. این درس دانشگاهی با اغلب رشته‌های دانشگاهی پیوند خورده است. گویی زیبایی آمار در رشته‌های دیگر  تبلوری چشمگیرتر دارد. تا جایی که  آن را به عنوان یک رشته پویا معرفی می‌کند.
وی از آموزش و تدریس آمار توسط اساتید و یا افراد غیر متخصص، استفاده نکردن بهینه آمار به عنوان ابزاری توانا در تحقیق و پایان نامه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی (غیر آماری)،  نگاه صرفاً نظری به رشته آمار و کور کردن استعدادهای آماری در عدم موفقیت لازم فارغ التحصیلان  آمار در عرصه کاربردی و عدم توفیق دانشگاه در تربیت نیروهای مناسب جهت نظارت در امور آماری و تشکیل سازمان‌ها و موسسات آماری لازم به عنوان چالش‌های پیش روی تدریس آمار در دانشگاه یاد کرد.
دکتر فتحی در پایان اظهار امیدواری کرد که به آمار توجه بیشتری شود و آماردان را در امور آماری بکار گیرند نه نیروهای جایگزین. ضمن آنکه ارج گذاری به آمار صرفاً یک روز در سال نباشد. این ارج گذاری بایستی بطور مداوم و پیوسته پیگیری شود.
 
دستگاه های اجرایی برای نظام آماری نوین پیشقدم باشند
سپس معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان از اهم فعالیت‌ها و اقدامات معاونت آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان طی یکسال گذشته سخن گفت و افزود: برای حذف جمع‌آوری، کنترل و تولید اطلاعات ثبتی به صورت سنتی و کاغذی سامانه «اطلاعات آماری استان» راه اندازی شده است.
وحید طیفوری سامانه مذکور را بهترین سامانه جمع آوری الکترونیکی اطلاعات دانست که با استفاده از دانش فرزندان گیلان ایجاد شده است و ادامه داد: هم اکنون بیش از 95 درصد اطلاعات به صورت الکترونیکی جمع آوری، پردازش، ارزیابی و ارائه می شود و 5 درصد باقیمانده ناشی از دستگاه هایی است که دسترسی به سامانه برایشان مجاز نیست.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان، همچنین از راه اندازی سامانه « ساوانا » به منظور دسترسی آسان، شفاف و یکسان کاربران به اطلاعات موجود خبر داد و تصریح کرد: اطلاعاتی که قابلیت ارائه برای کاربران، محققین، پژوهشگران و برنامه ریزان را دارد، با استفاده از این پایگاه به سایر پایگاه های اطلاعاتی متصل و دانلود می شود.
وی بخشی از فعالیت های معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی را شامل انتشارات آماری دانست و متذکر شد: تهیه سالنامه آماری، تهیه شاخص‌های آماری ماهانه در حوزه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و چاپ سالنامه و آمارنامه 1394 براساس ویرایش جدید مرکز آمار ایران از جمله اقدامات این معاونت بوده است.
طیفوری، از اجرای بیش از 41 عنوان طرح آمارگیری ماهانه، فصلی و موردی طی یک سال و نیم گذشته سخن گفت و ادامه داد: این طرح‌ها با مراجعه به بیش از 31 هزار نمونه خانواری و کارگاهی توسط 23 هزار و 500 نفر روز رده‌های عملیاتی اجرا شده است. همچنین 120 گزارش در حوزه حساب و 20 عنوان تحلیل آماری تهیه شده است.
وی با بیان اینکه فضای آماری کشور و استان با چالش های جدی مواجه است، خاطرنشان کرد: عدم همکاری برخی از دستگاه های اجرایی در ارسال داده های آماری، راه اندازی یا توسعه پایگاه های اطلاعاتی آماری – مکانی بدون توجه به رعایت استانداردها، عدم کنترل، دقت و به روزرسانی بسیاری از فیلدهای کلیدی و مهم در تولید چارچوب فهرست های آماری، عدم وجود الزام قانونی یا عدم رعایت الزامات توسط عاملین و بنگاه های اقتصادی، ناتوانی برخی از پایگاه های اطلاعاتی در تهیه گزارش های آماری، بی توجهی به نیازهای آماری سایر دستگاه ها در طراحی پایگاه اطلاعاتی در یک دستگاه خاص، کمبود نیروهای متخصص به ویژه دانش آموختگان رشته آمار در واحدهای آمار و اطلاعات دستگاه ها، ارائه آمارهای بدون پشتوانه علمی و اظهارنظر کارشناسی و جزیره ای کار کردن برخی از نهادهای تولیدکننده آمار و اطلاعات از جمله این چالش هاست.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان، با بیان اینکه نبود واحد آمار و اطلاعات در برخی دستگاه ها منجر به چندگانگی و بی اعتمادی به آمار و اطلاعات آن دستگاه می شود، اظهار کرد: رعایت اصول 10گانه آمارهای رسمی و رعایت پیاده سازی حوزه ها و اصول چارچوب کیفیت آماری در کشور مغفول است.
طیفوری، با تاکید بر لزوم تدوین برنامه ملی آمار و مدرن سازی نظام آماری متناسب با استاندارهای روز دنیا، خاطرنشان کرد: با اراده مثبتی که در مرکز آمار ایران و شورای عالی آمار وجود دارد و حمایت ویژه ای که در حوزه تغییر نظام آماری و نگاه مدرن به نظام آماری فعلی ایجاد شده، پیش بینی می کنیم این برنامه تا اوایل زمستان آماده و به دستگاه های اجرایی ابلاغ شود.
وی همچنین خواستار استفاده حرفه ای از ظرفیت رسانه ها و صداوسیما درخصوص ارتقای فرهنگ و سواد آماری شد و گفت: نیازمند توجه جدی مدیران به نحوه ثبت، ضمانت صحت، مسئولیت پذیری و مستندسازی در تولید آمار رسمی هستیم. همچنین کلیه دستگاه ها باید با نظام آماری استان در جهت نیل به نظام مدرن آماری تعامل سازنده داشته و پیشقدم باشند.
 
در پایان این همایش از مدیران و کارشناسان دستگاه های اجرایی و فعالین حوزه آمار و برنامه ریزی و نیز دانشجویان برتر گروه آمار دانشگاه گیلان تقدیر و تجلیل بعمل آمد.