با حضور فعالان نظام حرفه ای آمار كشور

همایش روز آمار و برنامه ریزی 1393 برگزار شد

 به مناسبت بزرگداشت  اول آبان ماه، روز آمار و برنامه‌ریزی، همایش بزرگداشت این روز در روز بیست و نهم مهر ماه در تالار غدیر وزارت كشور برگزار شد. این همایش با حضور و سخنرانی دكترمحمد باقر نوبخت، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، دكتر تاج‌گردون، رییس كمسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، دكتر رحمانی فضلی، وزیر كشور، دكتر عادل آذر، رییس مركز آمار ایران، ، دكتر بخشنده، معاون وزیر كشاورزی و با حضور معاونان و كاركنان مركز آمار ایران و همچنین جمعی از اساتید و دست اندركاران نظام آماری كشور برگزار گردید. سخنرانی  علمی در زمینه بیو‌انفورماتیك توسط دكتر پزشك، رییس انجمن آمار ایران و ارائه گزارش پیشرفت عملیات میدانی  سرشماری كشاورزی 1393، از دیگر بخش‌های این مراسم بود. بر اساس گزارش آقای جلالی، رییس گروه آمار های دام و طیور دفتر آمارهای كشاورزی  مركز آمار ایران و ارائه دهنده این گزارش،‌  در فرایند سرشماری عمومی كشاورزی  هفت میلیون مكان بهره‌برداری  و سه میلیون و 700 هزار خانوار  تا تاریخ 28/7/1393 فهرست شده است. همچنین 2 میلیون پرسشنامه بهره برداری تكمیل شده است. در این همایش همچنین از نمونه های نظام آماری کشور تقدیر به عمل آمد.

لزوم اهتمام رسانه‌ها بر عدم اعلام آمار های متكی بر حسیات و تخمینات شخصی

رییس مركز آمار ایران در مراسم بزرگداشت روز آمار و برنامه‌ریزی1393،  سطح نظام آمارگیری  مركز آمار ایران را به علت استقرار  شبكه ملی آمار  و استفاده از فناوری های نوین  اطلاعات در این مركز، بالا ذكر كرد. دكتر عادل آذر با ذكر این نكته  كه  95 در صد از زیر ساخت های شبكه ملی آمار آماده بهره برداری است افزود: تنها خلاء موجود در این شبكه آمار‌‌های ثبتی دستگاه‌ها است. وی ادامه داد: این شبكه به طور كامل شكل نمی‌گیرد مگر این كه دستگاه‌های اجرایی به این شبكه به عنوان مرجع رسمی و حاکمیتی آمار و اطلاعات متصل شوند. وی در ادامه سخنان خود، به نقش مهم شاخص‌های مركز آمار ایران در تدوین برنامه ششم  اشاره كرد و گفت:200 شاخص آماری پیوست برنامه ششم است كه از این 200 شاخص، 100 شاخص  مربوط به مركز آمار ایران می باشد كه 70 درصد از آن شاخص‌های بخش كشاورزی هستند.‌

 دكتر عادل آذر، در ادامه ضمن تاكید بر نقش مهم رسانه‌ها در اطلاع رسانی صحیح آماری و ارتقاء فرهنگ آماری كشور و هچنین تاكید بر پرهیز  رسانه‌ها از اعلام هر آماری كه صرفاً مبتنی بر حسیات و تخمین‌های فردی است افزود: در هیچ کجای دنیا آمارهای مرکز آمار را زیر سئوال نمی‌برند و ما به هیچ عنوان با هیچ کسی درباره آمارهای اعلامی وارد مناظره نخواهیم شد، زیرا این مرکز متعلق به این دولت و یا دولت‌های گذشته نیست.بلكه متعلق به نظام و حاكمیت است و باید اصل بی‌طرفی در آن رعایت گردد. وی با اشاره به انتقاد‌های غیر علمی برخی از رسانه ها به ویژه در رابطه با آخرین نرخ بیكاری اعلام شده ازسوی مركز آمار ایران گفت:‌ ‌افرادی كه این نرخ را قبول ندارند، باید  به60 هزار خانوار مراجعه و‌آن ها را مورد ارزیابی قرار دهند. چرا كه این نتایج توسط ماموران آموزش دیده و از طریق خود اظهاری 60 هزار خانوار تولید شده است و مركز آمار ایران دارای نظام كنترل كیفیت داده‌ها بوده و این مركز حیثیت و شرف خود را درگرو آمار های اعلامی خود گذاشته است. وی تصریح كرد، روش‌های آمارگیری مركز آمار ایران برای مقایسه پذیری لازم است  با استاندارد‌‌های بین‌المللی منطبق باشد .وی همچنین ضمن تقدیر از حمایت‌های دولت از استقلال مركز آمار ایران، از كلیه رسانه‌ها و اندیشمندان خواست تا با ارائه برنامه و مقالات علمی، در ارتقاء‌فرهنگ آماری كشور بكوشند.

رییس مركز آمار ایران در ادامه سخنان خود با اشاره به سرشماری عمومی کشاورزی كه از 5 مهر ماه الی 18 آبان ماه در كشور در حال اجرا است،‌ گفت:در این سرشماری 12 هزار مأمور آمارگیر و کارشناس، اطلاعات چهار و نیم تا پنج میلیون بهره بردار بخش کشاورزی را احصاء خواهند كرد. وی اظهار داشت با توجه به این كه بخش کشاورزی از ارکان اقتصاد کشوراست و نقش مهمی در تولید ثروت ملی، ایجاد اشتغال و تولید ناخالص داخلی دارد، از دو سال پیش كه فعالیت‌های مربوط به سرشماری كشاورزی1393 در مركز آمار ایران شروع شده است، تمام تلاش این مركز تهیه آمارهای ناب و اصیل برای برنامه‌ریزان كشور است.وی با بیان اینکه روش جمع آوری اطلاعات توسط تبلت در سرشماری عمومی کشاورزی سال جاری، نقطه عطفی در ارتقای علمی و فنی آمارگیری در کشور محسوب می شود، گفت: با توجه به استقرار شبکه ملی آمار و ارتقای سطح فناوری سخت افزاری و نرم افزاری  مركز آمار ایران، تمامی فعالیت مأموران آمارگیر به صورت لحظه ای قابل بررسی و ارزیابی است.رئیس مرکز آمار ایران تصریح کرد: امروز می توانید به صورت لحظه ای بررسی کنید که مأمور آمارگیری به کدام روستا رفت و تا ظهر چند بهره بردار را آمارگیری کرد. دكترعادل آذر تأکید کرد: تببین و برآورد نتایج آمارگیری که در سال‌های گذشته تا دو سال به زمان نیاز داشت، در حال حاضر کاهش یافته است و این توانمندی وجود دارد که در مدت شش ماه اطلاعات تفصیلی نتایج آمارگیری ارائه شود.

                                              توازن منطقه‌ای،‌ مهمترین اصل برنامه ششم

آقای دكتر نوبخت،‌ معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، ‌در سخنرانی خود در همایش روز آمار، در رابطه با  نقش مهم آمار و اطلاعات در توسعه گفت: مركز آمار ایران در مقاطع مختلف، ‌منشاء تاثیر و نقش‌آفرین قاطع و بلامنازعه در  رخداد‌های اقتصادی كشور بوده است و در حال حاضر نیز در دو اقدام هم زمان و مهم فعالیت می‌كند كه یكی از آن‌ها  اجرای سرشماری عمومی كشاورزی 1393 و دیگری تهیه شاخص های مورد نیاز برنامه ششم توسعه است. وی در ادامه سخنان خود، رفع عدم توازن و تعادل توسعه‌ای را در مناطق مختلف كشور كه حاصل 10 برنامه اجرا شده در كشور از سال 1328 است، مهمترین رویكرد برنامه‌های توسعه ششم و هفتم كشور ذكر كرد كه باید در کنار اهداف سند چشم‌انداز 20 ساله تحقق یابد. وی افزود: این توازن بخشی نیازمند برنامه و آمارهای درست و متقنی است كه مركز آمار ایران تولید می‌كند. دكتر نوبخت تصریح كرد: تقسیم كردن و خرد كردن بودجه كشور در استان‌ها به ویژه در پروژه های كوچك و ناتمام به معنی عدالت نیست و بودجه‌های عمرانی که به استان‌ها تخصیص داده می‌شود باید با نگاه توازن بخشی به طرح‌های عمرانی تخصیص یابد.

وی افزود: اقتصاد مقاومتی به معنای افزایش مقاومت اقتصاد كشور در برابر تقلیل منابع می باشد. وی با تاکید بر اهمیت توجه به اقتصاد مقاومتی گفت: یکی از سیاست‌های دولت آن است که همگام با بودجه هزینه‌های جاری، بودجه عمرانی هم تخصیص یابد و به همین دلیل شاهد بودیم که در شش ماهه اول سال جاری،53 درصد منابع لازم برای اجرای طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای پرداخت شده است.

دكتر نوبخت پرهیز از آغاز طرح‌های عمرانی جدید و تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام را از سیاست‌های دولت بیان کرد و افزود: در سفرهای رییس‌جمهور کلنگ طرح‌های جدید زده نمی‌شود تا به طرح‌های نیمه‌تمام دولت اضافه نشود. بلکه تاکید دولت در این سفرها آن است که همه طرح‌ها باید تا پایان سال 93 یا نیمه سال 94 به اتمام برسد. معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور گفت: اگر کاهش قیمت جهانی نفت ادامه یابد، باید متناسب با منابع، بودجه دولت را تنظیم کنیم و در کنار آن توازن منطقه‌ای مدنظر در برنامه ششم نیز رعایت شود.

برنامه‌ریزی بدون آمار، راه رفتن در تاریكی  است

رییس كمسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی كه سخنران  افتتاحیه این مراسم بود، ‌ضمن تقدیر از دست‌اندركاران اجرای سرشماری عمومی كشاورزی 1393 به ویژه آمارگیران كه در شرایط سخت روستا‌ها و سرما فعالیت می‌كنند،كاهش زمان انتشار  نتایج سرشماری را  نشانه رشد نظام آماری ذكر كرد. دكتر تاج‌گردون افزود: اطلاعات حاصل از این سرشماری و انتشار به موقع آن‌ها ، نفش بسزایی در تدوین بر نامه ششم توسعه دارد.  وی برنامه‌ریزی بدون آمار را ، راه رفتن در تاریكی و برنامه‌ریزی با آمار های غلط را رفتن به سوی پرتگاه ذكر كرد. دكتر تاجگردون افزود:‌ در بحث اعتبار آمارهای تولید شده به چند موضوع باید توجه كرد. این كه چه كسی آمار را تولید می‌كند، چگونه تولید می شود و چه كسی پردازش می‌كند كه با توجه به وجود نیرو های متخصص و مجرب، در این سه مورد مشكلی در كشور نیست. اما در بحث  انتشار، اینکه چه کسی آن را منتشر و چه کسی از آن استفاده می‌کند، باید مورد توجه قرار گیرد. این در حالی است که قانون، مرکز آمار ایران را مرجع رسمی انتشار آمار دانسته و باید به این مركز اعتماد کنیم. وی با تاكید بر این نكته كه انتشار آمار باید به صورت طبقه بندی و با توجه به نیاز كاربران مختلف انجام شود گفت:‌ برخی از آمار‌ها کارشناسی بوده و کاربرد آن رسانه‌ای نیست. بنابراین زمانی که این اطلاعات تخصصی و كارشناسی منتشر می‌شود، افراد را دچار تردید می‌کند چراکه با کاربرد دقیق آن آشنا نیستند.

 دكترتاج‌گردون همچنین مرکز آمار را موظف به تشریح آمارهای خود دانست و افزود: وقتی آمار سنگین و غیر عمومی منتشر می‌شود موجب تشویش اذهان خواهد شد. بنابراین باید برای گیرندگان آن توجیه شود.وی با اشاره به اینکه برخی از آمارها ملموس نیست و قرار هم نیست که ملموس باشند، گفت: هنگامی که یك مقام کشوری قرار است در مورد آماری نظیر تورم، نرخ بیکاری یا رشد اقتصادی سخن بگوید، لازم است تا برای مخاطب کمی هم توضیح دهند که منظور از این آمار و ارقام چیست.

تاكید بر اهمیت آمار بخش كشاورزی با توجه به بحث امنیت غذایی كشور

معاون وزیر جهاد كشاورزی در این مراسم  اظهار امیدواری كرد كه تا اسفند ماه سال جاری نتایج مقدماتی سرشماری عمومی كشاورزی 1393 كه در حال حاضر در كشور در حال اجرا می‌باشد، منتشر شده و چهارچوب آماری مفیدی برای  طرح‌های آمارگیری كشاورزی تهیه گردد. دكتر بخشنده سرشماری كشاورزی را با توجه به ارتباط نتایج آن به امنیت غذایی كشور مهم ذكر كرد و در ادامه افزود:‌ در سال‌های گذشته اعلام آمار غلط میزان تولید گندم از سوی مسئولین وقت، باعث شد دولت وقت مجبور شود از آنجایی که پیش‌تر برنامه‌ریزی نکرده بود هر تن گندم را 40 تا 50 دلار بالاتر از قیمت بخرد و میلیارد‌ها دلار به کشور خسارت زد. معاون وزیر جهاد کشاورزی یادآور شد: لطمه خلاء آماری فقط به گندم ختم نمی‌شود  بلكه زمانی دولت 5/2 میلیون تن شکر وارد کرد آنهم در زمانی که تولیدات داخلی به شش میلیون تن رسیده بود، این امر موجب اشباع بازار شد به طوری که اکنون بعد از شش سال از آن تصمیم هنوز نتوانسته‌ایم سطح زیرکشت نیشکر را به 60 تا 70 درصد سال 1385- 1386 برسانیم.

وی ضمن اشاره به استفاده از روش های نوین برای تهیه اطلاعات میزان اراضی زیر كشت كشور همچون عكس برداری هوایی در آینده نزدیك، میزان اراضی زیر كشت كشور را حدود 17 میلیون هكتار ذكر كرد كه از این میزان حدود 8.7 میلیون هکتار اراضی آبی باشند. معاون وزیر جهاد کشاورزی، آمار مصرف 93 درصد منابع آبی کشور در بخش کشاورزی را بی‌پایه و اساس خواند. وی اظهار كرد: متاسفانه این روزها آمار مربوط به آب در حالی نقل محافل شده و می‌گویند 93 درصد منابع آبی در کشاورزی مصرف می‌شود که این آمار از نظر ما پایه علمی ندارد و در خوشبینانه‌ترین حالت می‌تواند یک برآورد مقدماتی باشد که آن هم موجب ایجاد افکار غلط در بین مردم و کشاورزان خواهد شد.

ضرورت اتخاذ مكانیسمی خودكار برای به روز شدن آمارها

وزیر كشور كه در مراسم بزرگداشت روز آمار و برنامه ریزی 1393 حضور داشت، ضمن تقدیر از افراد فعال در حوزه آمارگیری در كشور، با ذكر این نكته كه برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از دهه 40 تا كنون خروجی‌های مفیدی برای كشور نداشته است، افزود:‌ از بین بردن فقر و نابرابری‌ و رفع عدم توازن در شهر نشینی و وابستگی كامل اقتصادی به نفت،‌ از مواردی است كه باید در اولویت‌های برنامه ششم  قرار گیرد.دكتر رحمانی فضلی در ادامه افزود :‌در پنج حوزه منابع، امكانات، ‌فعالیت اقتصادی، جمعیت و خدمات عدم توازن در كشور وجود دارد كه رفع این عدم توازن، نیازمند آمار و اطلاعات دقیق در این حوزه‌ها است. وی در ادامه، مركز آمار ایران را مرجع رسمی تجمیع و انتشاراطلاعات آماری در كشور ذكر كرد و افزود: مكانیسمی باید اتخاذ شود كه آمار‌های كشور به طور خودكار به روز شوند. وی مسئله مهم دیگر در حوزه آمار كشور را،  عدم تحلیل درست آمار و اطلاعات ذكر نمود و اظهارامیدواری نمود كه تحلیل‌های راهبردی و كارشناسی منجر به ایجاد یك سیستم جامع آماری و یك نظام حرفه ای آمار در كشور گردد.

تقدیر از نمونه‌های نظام آماری كشور

در ادامه همایش روز آمار و برنامه‌ریزی از افراد نمونه نظام آماری كشور تقدیر شد. اسامی این افراد به شرح زیرمی‌باشد:

استاد و پیشكسوت

نمونه‌های دستگاه‌های اجرایی

نمونه‌های استانی

نمونه‌های مركز آمار ایران  و پژوهشكده