مقررات و آیین نامه‌های نظام آماری

آیین‌نامه اجرایی دبیرخانه شورای‌عالی آمار

‌آیین نامه اجرایی دبیرخانه شورای عالی آمار به استناد ماده 15 قانون‌مركز آمار‌ایران و مفاد نظام آماری كشور، آیین نامه اجرایی دبیرخانه شورای عالی آمار به شرح زیر می‌باشد.

• وظیفه دبیرخانه شورای عالی آمار را مركز آمار ایران عهده دار می باشد. معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور و رئیس مركز آمار ایران ، دبیر شورای عالی آمار است.

• محل تشكیل جلسات شورای عالی آمار در سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور می باشد، مگر در مواردی كه ریاست شورای مزبور محل دیگری را معین كند.

• اعضای شورای عالی آمار ، ترجیحاً از بین معاونان طرح و برنامه یا معاونانی كه وظیفه معاون طرح و برنامه را انجام می‌دهند (رئیس كمیته آمار بخشی) با تشخیص وزیر یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی“ عضو شورای عالی آمار” تعیین و به دبیرخانه شورای عالی آمار معرفی می شوند. اعضای شورای عالی آمار مركب از مقامات زیر می باشند

  معاون‌رئیس‌جمهور‌و‌رئیس‌ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور (رئیس شورا) رئیس مركز آمار ایران (دبیـر شورا) معاون امور اقتصادی وهماهنگی برنامه وبودجه سازمان مدیریت وبرنامه ریزی كشور (عضو شورا) معاون امور اقتصادی بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران (عضو شورا) معاون وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكی (عضو شورا) معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی (عضو شورا) معاون وزارت جهاد كشاورزی (عضو شورا) معاون وزارت كار و امور اجتماعی(عضو شورا) معاون وزارت صنایع و معادن (عضو شورا) معاون وزارت بازرگانی(عضو شورا) معاون وزیر كشور (عضو شورا) معاون وزارت تعاون (عضو شورا)

  اعضـای شورای عالی آمار باید شخصاً در جلسـات شورای مزبـور شركت نمـایند. دبیـر شورای عالی آمار موظف است عدم شركت هر یك از اعضای شورا را در دو جلسه متوالی یا سه جلسه غیرمتوالی كتباً به رئیس شورای مزبور و وزیر ذیربط اعلام نماید. در صورتیكه بدلایل موجه امكان حضور هر یك از معاونین موضوع ماده 3 مقدور نگردید شركت یكی از معاونین دیگر وزارتخانه ها و سازمانهای مذكور در جلسات شورای عالی آمار بلامانع خواهد بود.

  رئیس شورای عالی آمار و هر عضو شورای مزبور می‌تواند، حسب مورد از وجود یك كارشناس صاحب نظر و مطلع در امور آماری به عنوان مشاور بدون حق رأی در جلسات شورای عالی آمار استفاده نماید.

• زمان‌، محل و دستور جلسه عادی شورای عالی آمار حداقل 10 روز قبل از موعد، توسط دبیرخانه شورای مزبور كتباً به اطلاع اعضای شورای عالی آمار خواهد رسید. دبیرخانه شورای عالی آمار درمورد برگزاری هر جلسة فوق العاده باید زمان ، محل و دستور جلسه فوق العاده را حداقل پنج روز قبل از تشكیل جلسه كتباً به اطلاع اعضای شورای مزبور برساند. همچنین ارسال مدارك و مستندات هر جلسه شورای عالی آمار به عهدة دبیرخانه شورای مزبور می باشد.

• بودجه دبیرخانه شورای عالی آمار متناسب با انجام وظایف و امور محوله در قالب بودجه سالانه مركز آمار ایران پیش‌بینی و ارائه می شود.

• به منظور بررسی تخصصی برنامه ها و طرحهای مربوط به فعالیتهای آماری كشور ، ارجاع شده از سوی شورای عالی آمار و كمیته.های آمار بخشی، ”كمیسیون تخصصی“ به عنوان بازوی كارشناسی و مشورتی شورای عالی آمار تشكیل می‌گردد. رئیس كمیسیون مذكور، یكی از معاونان مركز آمار ایران می‌باشدكه توسط‌رئیس مركز‌آمار ایران و دبیر‌شورای‌عالی‌آمار انتخاب می‌شود.

• اداره كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار به عهده دبیرخانه شورای مزبور است و محل تشكیل جلسات كمیسیون تخصصی در مركز آمار ایران می باشد ، مگر درمواردی كه دبیر شورای عالی آمار محل دیگری را معین كند.

• عضو ثابت كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار ، مدیركل آمار و اطلاعات یا عناوین مشابه از وزارتخانه یا سازمان ”عضو شورای عالی آمار“ می باشد كه توسط عضو مربوطه از دستگاه اجرایی‌مزبور‌به دبیرخانه شورای عالی آمار‌معرفی می‌گردد.

  اعضای‌ثابت كمیسیون‌تخصصی‌شورای‌عالی‌آمار‌به‌شرح‌زیر می‌باشند

  یكی از معاونان مركز آمار ایران به انتخاب دبیر شورای عالی آمار (رئیس كمیسیون) مدیركل دفتر نظارت و دبیرخانه شورای عالی آمار مركز آمار ایران (دبیـركمیسیون) مدیركل دفتر امور عمومی سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور یا حسب مورد یكی از مدیران كل بخشی مربوط با هماهنگی دفتر امور عمومی سازمان(عضو كمیسیون) مدیركل دفتر تحقیقات و سیاستهای مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی(عضو كمیسیون) مدیركل دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت جهاد كشاورزی (عضو كمیسیون) مدیركل آمار و اطلاعات وزارت تعاون(عضوكمیسیون) مدیركل آمار و خدمات ماشینی وزارت كار و امور اجتماعی(عضو كمیسیون) مدیركل آمار و اطلاع رسانی وزارت صنایع و معادن(عضو كمیسیون) مدیركل دفتر توسعه وهماهنگی نظام آماری وزارت بهداشت،درمان وآموزش پزشكی(عضو كمیسیون) مدیركل دفتر آمارهای بازرگانی و اطلاع رسانی وزارت بازرگانی(عضو كمیسیون) مدیركل اداره آمارهای اقتصادی بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران (عضوكمیسیون) دو نفر صاحب نظر از سازمانهای غیردولتی به انتخاب‌ انجمنهای صنفی، تخصصی، تحقیقاتی و آموزشی آمار(عضوكمیسیون)

  رئیس كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار می تواند، حسب مورد از وجود معاونان و مدیران مركز آمار ایران به عنوان مشاور بدون حق رأی در جلسات كمیسیون مزبور استفاده نماید.

  اعضای كمیسیون تخصصی باید شخصاً در جلسات كمیسیون مزبور شركت، و از اعزام نماینده به عنوان جانشین در جلسات كمیسیون خودداری كنند. رئیس كمیسیون تخصصی موظف است عدم شركت هر كدام از اعضای كمیسیون تخصصی در دو جلسه متوالی یا سه جلسه غیر متوالی را كتباً به رئیس شورای عالی آمار و” عضو شورای عالی آمار“ وزارتخانه یا سازمان متبوع اعلام نماید.

• رئیس كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار و هر عضو ثابت آن می تواند، حسب مورد از وجود حداكثر دو كارشناس مطلع و صاحب نظر به عنوان مشاور بدون حق رأی در جلسات كمیسیون استفاده نماید.

• كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار قبل از تشكیل هر جلسـه عـادی و فـوق العـاده شـورای مـذكور بـه منـظور بررسـی كارشـناسی ”دستـور جلســه شورای عالـی آمار“ حداقـل یك جلسـه تشـكیـل خواهـد داد. جلســات كمیـسیـون تخصـصی با حضــور اعضای ثابت رسمیت خواهد یافت و تصمیمات كمیسیون مزبور بـا رأی موافق نصف بعلاوه یك اعضای حاضر معتبر خواهد بود.

• زمان، محل و دستور جلسه عادی كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار ، حداقل 10 روز قبل از زمان برگزاری جلسه توسط دبیرخانه شورای عالی آمار كتباً به اطلاع اعضای كمیسیون خواهد رسید. دبیرخانه شورای عالی آمار در مورد برگزاری هر جلسه فوق العاده ، باید زمان، محل و دستور جلسه فوق العاده را حداقل پنج روز قبل از تشكیل جلسه كتباً به اطلاع اعضای كمیسیون مزبور برساند. ارسال مدارك و مستندات هر جلسه كمیسیون تخصصی به عهده دبیرخانه شورای عالی آمار می باشد.

• وظایف و اختیارات كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار به شرح زیر است

  بررسی و اظهار نظر در مورد برنامه های كوتاه مدت و میان مدت نظام آماری كشور بررسی و اظهار نظر در مورد نظام جامع آموزش كاركنان اركان نظام آماری كشور بررسی‌و‌اظهارنظر‌در‌مورد‌اولویتهای‌تولید‌آمار‌در‌نظام‌آماری كشور بررسی و اظهارنظر در مورد برنامه آماری كشور مطابق با سیاستهای كلی اتخاذ شده و اولویتهای آماری تعیین شده توسط شورای عالی آمار تدوین‌‌الگوها‌ودستور‌العملهای‌انجام‌كار‌برای‌كمیته‌های‌آمار بخشی بررسی‌برنامه‌ها،طرحها‌وپیشنهادهای‌تأییدشده‌توسط‌ كمیته‌های‌آمار‌بخشی‌و‌مركز‌‌آمار‌‌ایران‌‌برای‌ارائه‌به‌شورای‌ عالی آمار بررسی برنامه ها، طرحها و پیشنهادهای ارجاع شده از سوی شورای عالی آمار‌به‌منظور رفع‌كمبودها و نواقص آن تنظیم آیین نامه های اجرایی به منظور ایجاد هماهنگی در فعالیتهای آماری كشور و ارائه آن به شورای عالی آمار ارائه طرحها‌و‌پیشنهادها‌در‌زمینه‌رفع‌مشكلات اجرایی فعالیتهای‌آماری ‌دستگاه‌های اجرایی به شورای عالی آمار سایر امور محوله از سوی شورای عالی آمار

• پیشنهادها و تصمیمات كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار توسط دبیرخانه شورای مزبور برای تصویب به شورای عالی آمار ارسال خواهد شد و بعد از تصویب شورای مزبور برای كلیه ‌دستگاه‌های اجرایی كشور لازم الاجرا خواهد بود.

• وظایف واختیارات دبیرخانه شورای عالی آمار به شرح زیر است:

  تبیین راهكارهای لازم برای فعال كردن كمیته های آمار بخشی و مدیریتهای موضوعی مركز آمار ایران كه مرتبط با كمیته های مزبور هستند.

  جمع بندی و تلفیق برنامه فعالیتهای آماری كمیته های آمار بخشی مشتمل بر وضع موجود، نیازهای آماری و امكانات آماری وزارتخانه ها و سازمانهای مربوط تدوین برنامه آماری كشور ارسال برنامه فعالیتهای آماری كمیته های آمار بخشی و برنامه آماری كشور به شورای عالی آمار برای تصویب ، پس از بررسی و اظهار نظر كمیسیون تخصصی شورای مزبور نظارت‌بر‌ روند‌كار‌كمیته‌های‌آمار‌بخشی‌و‌پیگیری‌تشكیل جلسات‌كمیته‌های‌مزبور‌براساس‌آیین‌نامه‌تشكیل‌جلسات‌و‌شرح وظایف‌كمیته‌های‌آمار‌بخشی‌مصوب 4/8/81 شورای‌عالی‌آمار‌و ارائه‌گزارش‌عملكرد‌كمیته‌های آمار بخشی به شورای عالی آمار جمع بندی و تلفیق گزارشهای كمیته های آمار بخشی و طرح آنها در جلسات شورای عالی آمار پس از بررسی و اظهار نظر كمیسیون تخصصی تشكیل جلسات شورای عالی آمار شامل دعوت از اعضای شورا‌، تهیه دستور جلسات، تهیه صورتجلسات و ارسال مدارك و مستندات‌و صورتجلسات به اعضای شورای عالی آمار ابلاغ رهنمودهای‌كلی، سیاستهای‌كلان‌و‌ مصوبه‌های‌شورای عالی‌‌آمار‌به‌‌دستگاه‌های اجرایی‌مرتبط‌با‌ اركان نظام‌آماری كشور نظارت و پیگیری بر اجرای مصوبات شورای عالی آمار در ‌دستگاه‌های اجرایی مرتبط با نظام آماری كشور و تهیه گزارشهای نظارتی ادواری تشكیل و اداره جلسات كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار شامل دعوت از اعضای كمیسیون ، تهیه دستور جلسات ، تهیه صورتجلسات و ارسال مدارك و مستندات و صورتجلسات به اعضای كمیسیون تخصصی بایگانی‌مصوبات،صورتجلسات،گزارشها وسایراسناد‌ و‌مدارك مربوط به شورای‌عالی‌آمار و سایر اركان نظام آماری كشور انجام سایر امور محوله از سوی دبیر شورای عالی آمار

• این آیین نامه در 15 ماده و 47 بند و 4 تبصره در جلسه مورخ 17/3/1382 شورای عالی آمار به تصویب رسید.

آيين‌نامه نظارت برتهيه واجراي طرحهاي آمارگيري ‌دستگاه‌هاي اجرائي كشور 

مقدمه

درماده 8 قانون مركز آمارايران، وزارتخانه‌ها ومؤسسات دولتي و وابسته به دولت وهمچنين شركتهاي دولتي موظف شده‌اند درانجام آمارگيريها از تعاريف، مفاهيم، روشها، معيارها وطبقه‌بنديهاي آماري مركز آمار ايران استفاده كنند. علاوه براين، هيئت محترم وزيران نيز درجلسه مورخ 79/1/28 به منظور حصول نتايج معتبر از آمارگيريها و امكان مقايسه آمارها وتهيه آمارهاي‌كلي، ‌دستگاه‌هاي اجرائي راموظف كرده است كه دراجراي آمارگيريها از تعاريف ومفاهيم، معيارها، طبقه‌بنديها، چارچوبهاي آماري و ضوابط نظارت مركز آمارايران استفاده نمايند. بديهي است هدف قانون‌گزار ونيز هيئت محترم وزيران از وضع چنين قوانيني، ساماندهي فعاليت‌هاي آمارگيري در كشوراست. ازاين‌رو مركز آمارايران ملزم است درراستاي اين هدف، فعاليت‌هايي را انجام دهد كه نهايتاً منجر به ايجاد فضاي مناسب وجلب مشاركت ‌دستگاه‌هاي اجرائي و ترغيب وتشويق آنها دراجراي طرحهاي آمارگيري، منطبق بر موازين علمي شود.اگرچه درحال حاضر برخي از ‌دستگاه‌هاي اجرائي با توجه به ظرفيت‌هاي موجود درواحدهاي آماري خود، طرحهاي آمارگيري رابنحو مطلوب و با استفاده ازموازين علمي تهيه واجرا مي‌كنند، لكن دربخشي ديگر از ‌دستگاه‌هاي اجرائي به لحاظ فقدان نيروي انساني ماهر وتشكيلات مناسب، طرحهائي تهيه واجرا مي‌شود كه بعضاً از كيفيت مطلوبي برخوردار نيستند و بديهي است كه نتايج اين‌گونه طرحها اعتبار علمي لازم براي پاسخگويي به نيازهاي آماري كاربران را نخواهدداشت.

هيئت محترم وزيران علاوه برموضوع فوق‌الذكر، درتصويب‌نامه مزبور، ارزيابي علمي وتأييد نتايج آمارگيريهاي ‌دستگاه‌هاي اجرائي رانيز برعهده مركز آمارايران گذاشته وازاين مركز خواسته است كه نسبت به تهيه ‌آيين‌نامه نظارت برتهيه واجراي طرحهاي آمارگيري ‌دستگاه‌هاي اجرائي اقدام نمايد. وجود مجموعه مدوني شامل آيين‌نامه مورداشاره، توأم باضوابط تهيه واجراي طرحهاي آمارگيري، باعث مي‌شودكه ‌دستگاه‌هاي اجرائي دست‌اندر‌كار تهيه واجراي اين‌گونه طرحها وبه ويژه آن بخش از‌دستگاه‌هاي اجرائي كه از ظرفيت‌هاي مطلوب آماري به لحاظ تشكيلاتي ونيروي انساني برخوردار نيستند، بتوانند از طريق رعايت كامل ضوابط مورد‌نظر ودرصورت لزوم استفاده ازنيروهاي متخصص موجود درساير ‌دستگاه‌هاي اجرائي ويا بخش خصوصي، طرحهاي آمارگيري رابا كيفيت مطلوب طراحي و اجرا كنند.
مجموعه حاضر درراستاي همين هدف تهيه شده ودربخش‌هاي مختلف آن، ضوابط مربوط به هريك ازمراحل تهيه واجراي طرحهاي آمارگيري، به‌طورجداگانه‌ آمده است وعلاوه برآن، درهربخش از مجموعه مزبور، مدارك موردنياز براي ارسال به مركز ايران جهت بررسي نيز ذكرشده است. اين مجموعه مسلماً بادريافت نظرات اصلاحي مسئولين و متخصصين ‌دستگاه‌هاي اجرائي، غني‌تر خواهدشدكه حاصل آن، افزايش هماهنگي دراجراي طرحهاي آمارگيري مختلف ونيز ساماندهي بهتر فعاليت‌هاي آمارگيري كشور مي‌باشد.
ضمناً مركز آمارايران درجهت دستيابي هرچه بيشتربه اهداف فوق، درنظر دارد براي كاركنان واجد شرايط ‌دستگاه‌هاي اجرائي، نسبت به برگزاري يك دوره آموزشي كاربردي درزمينه اصول تهيه واجراي طرحهاي آمارگيري اقدام كندتا از اين طريق ‌دستگاه‌هاي اجرائي آمادگي لازم رابراي انجام فعاليت‌هاي موردنظربه شيوه مناسب و مطلوب، كسب كنند. علاوه‌براين، ‌دستگاه‌هاي اجرائي مي‌تواننددرصورت نياز از خدمات و مشورتهاي آمارشناسان وكارشناسان آماراين مركز درزمينه‌هاي مختلف تهيه واجراي طرحهاي آمارگيري استفاده كنند.    

آيين‌نامه

دراجراي تبصره 1 ماده 2 تصويب‌نامه مورخ 79/1/28 هيئت محترم وزيران، آيين‌نامه نظارت برتهيه واجراي طرحهاي آمارگيري ‌دستگاه‌هاي اجرائي كشور به شرح زير اعلام مي‌گردد. منظور ازآمارگيري، فعاليتي آماري است كه طي آن آمارهاي موردنظر بااتكا به روشهاي علمي حاصل مي‌شودوگردآوري اين آمارها از اصول وقواعدي پيروي مي‌كندكه نياز به تهيه طرح ومراحل اجرائي دارد. آمارگيريها به دودسته سرشماريها و آمارگيريهاي نمونه‌اي تقسيم مي‌شوند.

ماده 1- اين آيين‌نامه فقط آمارگيريهائي راشامل مي‌شودكه قراراست پس از تهيه طرح، انجام عملياتي ميداني واستخراج اطلاعات، نتايج حاصل درپايگاه اطلاعات آماري كشور قرارگيرد.

ماده 2- قبل ازمبادله موافقتنامه مربوط به طرحهاي آمارگيري، لازم است توسط دستگاه اجرائي، مجموعه مدارك طرح آمارگيري مطابق ضوابط منضم به اين آيين‌نامه تهيه وبراي بررسي به مركز آمارايران ارسال شود.

تبصره : مركز آمارايران مكلف است نظرخود را درمورد طرح  آمارگيري ارسالي ظرف مدت 30 روز اداري به دستگاه اجرائي اعلام نمايد. چنانچه اشكالاتي درطرح آمارگيري ارسالي وجود داشته باشد، دستگاه اجرائي بايد نسبت به رفع اشكالات اعلام شده اقدام وطرح اصلاح شده رامجدداً به مركز آمارايران ارسال نمايد. بديهي است دراين صورت فاصله زماني بين ارسال طرح به دستگاه اجرائي ودريافت مجدد آن به مهلت بررسي اضافه مي‌شود.

ماده 3 -دستگاه اجرائي بايد اقدامات لازم رابه منظور فراهم ساختن تسهيلات وايجاد هماهنگي براي نظارت مركز آمارايران برمراحل آموزش، عمليات ميداني واستخراج به عمل آورد.

تبصره : دراجراي اين ماده، ضروري است كه دستگاه اجرائي قبل ازشروع هريك ازمراحل فوق، برنامه زماني مربوط به آن رابه‌مركز آمار ايران اعلام كند.

ماده 4- دستگاه اجرائي بايد قبل ازانتشار نتايج طرح آمارگيري، يك نسخه ازآن رابه مركز آمارايران تحويل دهد. مركز آمارايران مكلف است ظرف مدت 30روز اداري پس ازدريافت اطلاعات مزبور، نتيجه ارزيابي علمي نتايج آمارگيري رابه دستگاه اجرائي مربوط اعلام كند.

تبصره: دستگاه اجرائي، پس از دريافت تأييد مركز آمارايران، مجاز به انتشار نتايج طرح آمارگيري خواهدبود.

ماده 5- دستگاه اجرائي بايد به منظور ارائه توضيحات وايجاد هماهنگي‌هاي لازم، درمورد هرطرح آمارگيري يك نماينده آگاه وتام الاختيار راباامضاي بالاترين مقام مسئول ياجانشين وي، به مركز آمارايران معرفي كند.

تبصره: مركز آمارايران درزمان بررسي هرطرح آمارگيري، ازنماينده دستگاه اجرائي (درصورت لزوم) براي شركت درجلسات، به صورت كتبي دعوت خواهدكرد. اين دعوت، حداقل يك هفته قبل از تشكيل جلسه مزبور به دستگاه اجرائي ذيربط اعلام خواهد شد. عدم حضور نماينده دستگاه اجرائي درجلسه، مانع بررسي واتخاذ تصميم درمورد طرح نخواهدشد.

ماده 6 -چنانچه درهريك ازمراحل بررسي مجموعه مدارك طرح آمارگيري، نظارت برآموزش، عمليات ميداني واستخراج ونيز ارزيابي علمي نتايج آمارگيري، بين دستگاه اجرائي ومركز آمارايران تفاهم وجودنداشته باشد، مراتب به شوراي‌عالي آماراعلام مي‌شودتا پس از بررسيهاي لازم دركميته‌هاي تخصصي، تصميم‌گيري مقتضي توسط شوراي مزبوربعمل آيد.

اين آيين‌نامه بايك مقدمه، 6 ماده و 4 تبصره توسط مركز آمارايران تهيه شده است كه ازاين پس دراجراي تصويب‌نامه مورخ 79/1/28 هيئت محترم وزيران براي كليه ‌دستگاه‌هاي اجرائي لازم‌الاجرا خواهدبود.
 

فصل اول ضوابط تهيه طرح موضوعي
1ـ مقدمه
درهر طرح آمارگيري، لازم است مجموعه‌اي تحت عنوان «طرح موضوعي» تهيه شودكه درآن اهداف وروش آمارگيري، مفاهيم وتعاريف، ابزارودستورالعملهاي گردآوري اطلاعات وهمچنين قالب كلي ارائه يافته‌هاي طرح آمارگيري، مطرح مي‌شود.
2ـ اركان طرح موضوعي
طرح موضوعي، به طوركلي ازاركان ذيل تشكيل مي‌شود:
     الف ـ عنوان
      ب ـ اهداف
      پ ـ جداول نهايي
      ت ـ جامعه موردبررسي
      ث ـ واحد آماري
      ج ـ روش آمارگيري
      چ ـ روش گردآوري اطلاعات
      ح ـ وسيله گردآوري اطلاعات
      خ ـ مفاهيم، تعاريف وطبقه‌بنديها
       د ـ دستورالعملها

3ـ ضوابط تهيه طرح موضوعي
درتهيه طرح موضوعي، ضوابط ونكاتي درمورد هريك ازاركان طرح بايد مورد توجه قرار گيرد كه اهم آنها به شرح ذيل است:
الف ـ عنوان
عنوان هرطرح آمارگيري بايد به گونه‌اي انتخاب شودكه موضوع آمارگيري وحتي‌المقدور جامعه آماري آن رانشان دهد.
ب ـ اهداف
اهداف طرح بايد به تفكيك «هدف كلي» و«هدفهاي تفضيلي» ارائه شود.«هدف كلي» بايد به گونه‌اي ارائه شود كه موضوع يا زمينه اصلي آمارگيري ونيز جامعه «موردبررسي» رابا بياني ساده وروشن به خواننده منتقل سازد. هدفهاي تفضيلي، درواقع مؤلفه‌هاي هدف كلي محسوب مي‌شوند و بايد به گونه‌اي بيان شوند كه:

• باهدف كلي طرح انطباق داشته باشد وازآن فراتر نرود.
• ملموس وقابل بيان به صورت اطلاعات كمي باشند.

پ ـ جداول نهايي
جداول نهايي درواقع تبلور كمي اهداف طرح است. جداول نهايي، بايد به گونه‌اي طراحي شودكه:

• هريك ازجداول درارتباط بايكي ازاهداف تفضيلي باشد ومجموعه‌آنها‌هدفهاي‌تفضيلي‌طرح‌را بطوركامل‌پوشش‌دهد.
• ساده وقابل فهم باشندوازتقسيم‌بندي زياد سطرها وستون‌ها خودداري شده باشد.
• حتي‌المقدور درقالب ضوابط واستانداردهاي مربوط به جداول آماري طراحي شده باشند.

ت ـ جامعه موردبررسي
جامعه موردبررسي، بايد:

• به طور جامع ومانع تعريف شده باشد.
• باهدفهاي طرح آماري انطباق داشته باشد.
• تعلق زماني ومكاني آن، تعيين شده باشد.

ث ـ واحدآماري بايد به گونه‌اي تعريف شودكه:

• ازاجتماع آنها جامعه موردبررسي ـ به صورت جامع و مانع ـ تشكيل شود.
• واحدي باشد كه اطلاعات موردنياز، درمورد آنها گردآوري مي‌شود.

ج ـ روش آمارگيري
آمارگيري مي‌تواند به صورت «سرشماري»يا«نمونه‌گيري» انجام شود. اگر درنظر است به تمامي واحدهاي جامعه مراجعه شود(سرشماري)، بايد تمهيدات لازم براي حصول اطمينان ازپوشش كامل وممانعت از بروز كم‌شماري يا دوباره شماري بعمل آمده باشد و اگر درنظراست به تعدادي ازواحدهاي جامعه مراجعه شود(نمونه‌گيري)، بايد:

• طرح نمونه‌گيري به صورت جداگانه تهيه شده باشد.
• درتهيه طرح نمونه‌گيري، نكات وضوابط مذكور درفصل مربوط رعايت شده باشد.

چ ـ روش گردآوري اطلاعات
درهرطرح آمارگيري، روش گردآوري اطلاعات(مصاحبه، مشاهده، تلفن، پست يا…) بايد مشخص شود. درانتخاب روش گردآوري اطلاعات بايد:

• قابليت اجرائي آن دررابطه باواحدآماري ونيز موضوعات موردپرسش، درنظرگرفته شود.
• قابليت كنترل خطاهاي غيرنمونه‌اي مورد توجه قرار گيرد.
• قابليت تعميم نتايج (درآمارگيري نمونه‌اي)، درنظرگرفته شود.

ح ـ وسيله گردآوري اطلاعات
درهرآمارگيري، براي دريافت و ثبت اطلاعات بايد وسيله‌اي تعيين شود. اين وسيله، بايد داراي مشخصات ذيل باشد:

• با روش گردآوري اطلاعات سازگاري داشته باشد.
• از نظر محتوي با اهداف طرح و اقلام آماري سازگاري داشته باشد.  
• در تنظيم و طراحي وسيله گردآوري اطلاعات، اصول و ضوابط رايج، مثل سادگي، رواني و ترتيب منطقي سؤالات، سهولت انتقال و فهم آنها و … حتي‌المقدور رعايت شده باشد.

خ- تعاريف، مفاهيم و طبقه بنديها
براي يكنواختي در گردآوري اطلاعات، بايد تمامي مفاهيم مورد آمارگيري (بجز مفاهيم اوليه)، تعريف شده باشد. اين تعريف بايد به گونه‌اي باشد كه:

• با هدفهاي آمارگيري هماهنگي داشته باشد.  
• حتي‌المقدور از تعاريف رايج و مورد استفاده در سازمان‌هاي آماري استفاده شود.
• استفاده عملي از آن در آمارگيري مورد نظر با كمترين اشكال اجرايي همراه باشد.پاره‌اي از موضوعات مورد آمارگيري به گروههايي طبقه‌بندي مي‌شود. در تهيه يك طرح آمارگيري، اين طبقه‌بنديها نيز بايد مشخص شود. به طور كلي طبقه‌بنديهاي مورد استفاده براي هر يك از موضوعات آمارگيري بايد با هدفهاي آمارگيري سازگاري داشته باشد و به عبارت ديگر نيل به هدفهاي تفضيلي طرح آمارگيري از طريق طبقه بنديهاي مزبور، ميسر باشد. در اين زمينه:
• اگر در نظر است از طبقه‌بنديهاي استاندارد (نظير ISIC براي طبقه‌بندي رشته فعاليت‌هاي اقتصادي يا ISCO براي طبقه‌بندي رشته‌هاي شغلي يا … ) استفاده شود، كافي است عنوان طبقه‌بندي مشخص شود.

اگر از طبقه‌بنديهاي استاندارد استفاده نشده است، طبقه‌بندي مورد نظر بايد:

• به طور كامل ارائه شود.
• جامع و مانع باشد.

البته پاره‌اي از طبقه‌بنديها درقالب ”وسيله گردآوري اطلاعات“ ارائه مي‌شود، مثل طبقه‌بندي وضع سواد، وضع زناشويي و نظاير آن. روشن است كه در اين گونه موارد ارائه طبقه‌بندي به صورت جداگانه ضروري نيست.
 د- دستورالعملهاي مربوط به گردآوري اطلاعات
در مرحله گردآوري اطلاعات، فعاليت‌هايي وجود دارد كه با انجام آنها، اطلاعات مورد نظر در قالبهاي پيش‌بيني شده بدست خواهد آمد. درهر طرح آمارگيري بايد اين فعاليتها معرفي شوند و علاوه بر آن چگونگي انجام هر يك و نيز ترتيب و توالي آنها معين شود. به عبارت ديگر در اجراي يك طرح آمارگيري هر فعاليت بايد برمبناي دستورالعمل مشخصي انجام گيرد. در اين مرحله از كار دو دستورالعمل عمده وجود دارد. يكي دستورالعمل اخذ و ثبت اطلاعات كه معمولاً تحت عنوان ”دستورالعمل آمارگيري“ از آن ياد مي‌شود و ديگري دستورالعمل بررسي و كنترل كيفيت كه غالباً ”دستورالعمل بازبيني“ ناميده مي‌شود. اين دستور العملها بايد:

• به زبان ساده، روان و قابل فهم نوشته‌شده و حتي‌المقدور در آن از مثالهاي مناسب استفاده شده باشد.
• مفاهيم و تعاريف مورد نياز ارائه شده باشد.
• از به كاربردن مطالب گنگ، مبهم و متناقض درآن خودداري شده باشد.
• پيوند و انسجام مطالب حفظ شده باشد.

 
فصل دوم ضوابط تهيه طرح نمونه‌گيري

1ـ مقدمه
درآن دسته از طرحهاي آمارگيري كه از طريق نمونه‌گيري انجام مي‌شود، لازم است طرحي تحت عنوان «طرح نمونه‌گيري»    (طرح فني)تهيه شود.
    طرح نمونه‌گيري، درواقع طرحي است كه درآن به مباني وگامهاي لازم براي انتخاب نمونه وهمچنين روش يا روشهاي موردنياز براي تعميم نتايج به كل جامعه پرداخته مي‌شود.
2ـ اركان طرح نمونه‌گيري
طرح نمونه‌گيري، به طور كلي ازاركان ذيل تشكيل مي‌شود:
    الف ـ هدف كلي
     ب ـ جامعه موردمطالعه
     پ ـ واحد آماري
    ت ـ روش نمونه‌گيري
    ث ـ چارچوب نمونه‌گيري
     ج ـ روش انتخاب واحد يا واحدهاي نمونه‌گيري
     چ ـ فرمولهاي برآورد
3ـ ضوابط تهيه طرح نمونه‌گيري
درتهيه طرح نمونه‌گيري، ضوابط ونكاتي درمورد هريك ازاركان طرح بايد موردتوجه قرار گيرد كه اهم آنها به شرح ذيل است:
الف ـ درهرطرح نمونه‌گيري، هدف كلي طرح بايد به گونه‌اي بيان شود كه درآن علاوه برهدف موضوعي طرح:

• پارامتر يا پارامترهاي مورد برآورد، مشخص شده باشد.
• سطوح جغرافيائي وموضوعي برآوردها ذكر شده باشد.

ب ـ جامعه موردبررسي، بايد:

• به طور جامع ومانع تعريف شده باشد.
• باهدفهاي طرح آمارگيري انطباق داشته باشد.
• تعلق زماني ومكاني آن، تعيين شده باشد.

پ ـ واحد آماري بايد به گونه‌اي تعريف شودكه:

• ازاجتماع آنها جامعه مورد بررسي ـ به صورت جامع ومانع ـ تشكيل شود.
• واحدي باشد كه اطلاعات موردنياز، درمورد آنها گردآوري مي‌شود.

ت ـ دربخش مربوط به روش نمونه‌گيري بايد:

• نوع نمونه‌گيري (نمونه‌گيري تصادفي‌ساده، نمونه‌گيري با طبقه‌بندي، نمونه‌گيري دو مرحله‌اي يا…)مشخص شده باشد.
• واحد يا واحدهاي نمونه‌گيري(درهرمرحله ازنمونه‌گيري)به روشني تعيين شده باشد.
• روش تعيين حجم نمونه برمبناي نوع نمونه‌گيري، ميزان خطاي قابل قبول وامكانات موجود معرفي شده باشد.
• علائم به كاررفته درفرمولهاي مربوط به روشني تعريف شده باشد.

ث ـ مشخصات چارچوب مورد استفاده بايد به گونه‌اي تعريف شودكه:

• ويژگيهاي عمده آن شامل نام منبع اطلاعاتي، سال تهيه وسازمان تهيه كننده آن معلوم باشد.
• درصورت نياز به استفاده ازاطلاعات كمكي، اين اطلاعات نيز ذكر شده باشد.

ج ـ دربحث مربوط به روش انتخاب واحديا واحدهاي نمونه‌گيري   بايد:

• كليه اقداماتي كه منجر به انتخاب واحدهاي نمونه مي‌شود، به وضوح تشريح شده باشد.
• درصورت استفاده ازاطلاعات كمكي براي انتخاب واحدهاي نمونه، ويژگيهاي مربوط به آن اطلاعات مشخص شده باشد.
• درصورت استفاده ازروشهاي نمونه‌گيري چند مرحله‌اي، مجموعه اقدامات مربوط به انتخاب واحدهاي نمونه درهرمرحله به روشني بيان شده باشد.

چ ـ دربخش فرمولهاي برآورد بايد:

• فرمولهاي برآورد هركدام ازپارامترها براي هريك ازسطوح جغرافيايي وموضوعي موردنظر (مطابق باهدفهاي طرح) ارائه شده باشد.
• فرمولهاي برآورد واريانس مربوط به هريك ازبرآوردها ارائه شده باشد.
• علائم به كاررفته درفرمولهاي برآورد به روشني تعريف شده باشد.

 
فصل سوم ضوابط تهيه طرح اجرائي

1ـ مقدمه
مرحله اجراي آمارگيري ازجمله مراحل بسيار مهم درهرطرح آمارگيري است. چرا كه باتوجه به ماهيت وگستردگي فعاليت‌هاي مربوط به اين مرحله، دقت نتايج آمارگيري عمدتاً ازچگونگي اجراي آمارگيري تأثيرمي‌پذيرد. بنابراين درهر طرح آمارگيري لازم است مجموعه‌اي تحت عنوان «طرح اجرائي» تهيه شود.
2ـ اركان طرح اجرائي
طرح اجرائي به طور‌كلي ازاركان ذيل تشكيل مي‌شود:
    الف ـ  سازمان وتشكيلات
    ب ـ   ويژگيهاي نيروي انساني
    پ ـ  شرح وظايف رده‌هاي سازماني
    ت ـ آموزش
3ـ ضوابط تهيه طرح اجرائي
      درمرحله اجراي آمارگيري، دوفعاليت عمده گردآوري اطلاعات وبازبيني اطلاعات گردآوري شده به منظور شناخت واصلاح خطاها، مرحله گردآوري اطلاعات انجام مي‌شود. براي انجام فعاليت‌هاي فوق، علاوه برانجام فعاليت‌هاي مرتبط بااركان طرح اجرائي، مجموعه‌اي ازفعاليت‌هاي پشتيباني مانند پيش‌بيني وتدارك لوازم وابزاركار، بودجه و… نيز بايد انجام پذيرد. لذا درتهيه طرح اجرائي به اين مسائل نيز بايد توجه شود. درتهيه طرح اجرائي، ضوابط ونكاتي درمورد هريك ازاركان طرح بايد مورد توجه قرارگيرد. رعايت اين نكات موجب حصول اطمينان ازانجام فعاليتها درزمان پيش‌بيني شده ونيز به حداقل رسيدن خطاهاي آماري درمرحله اجراي آمارگيري خواهد شد. اهم اين ضوابط به شرح ذيل است:
الف ـ سازمان وتشكيلات
        درسازمان وتشكيلات يك آمارگيري، مسائلي ازقبيل تعيين رده‌هاي شغلي موردنياز آمارگيري، ارتباط بين اين رده‌ها وبرآورد تعداد موردنياز درهر يك ازرده‌هاي شغلي مطرح مي‌شود.
درتهيه سازمان وتشكيلات يك آمارگيري بايدمسائل زيرموردتوجه قرارگيرد:

• تنوع فعاليت‌هاي آمارگيري
• حجم كارآمارگيري
• پراكندگي جغرافيائي آمارگيري
• ويژگيهاي محيطي، جغرافيائي آمارگيري
• ارتباط منطقي وآسان بين رده‌هاي سازماني
• تناسب بين رده‌هاي صف وسرپرستي
• سيستمهاي نظارت درون سازماني
• خصوصيات وويژگيهاي نيروي انساني مورداستفاده درآمارگيري
• حجم فعاليت‌هاي هريك ازرده‌هاي سازماني
• مدت زمان آمارگيري

ب ـ ويژگيهاي نيروي انساني
درانتخاب نيروي انساني موردنياز براي رده‌هاي مختلف سازمان آمارگيري بايد ضوابط ذيل موردنظرقرارگيرد:

• ازنظر ظرفيت فكري وميزان تحصيلات، قابليت درك مفاهيم، تعاريف ودستورالعملهاي آمارگيري را داراباشند.
• ازنظرفيزيكي قابليت انجام عمليات ميداني واجرائي را داشته باشند.
• ازنظرخصوصيات اجتماعي وفرهنگي با جامعه آماري سازگاري داشته باشند.

پ ـ شرح وظايف رده‌هاي سازماني
درتهيه شرح وظايف رده‌هاي سازماني اجراي آمارگيري، بايدضوابط ذيل موردنظر قرارگيرد:

• شرح وظايف هررده بانوع كار آن رده‌ سازگاري داشته باشد.
• يك وظيفه معين فقط به يك رده سازماني محول شود.
• هيچ وظيفه‌اي بدون متصدي باقي نماند.
• شرح وظايف باتشكيلات سازمان اجراي آمارگيري سازگاري داشته باشد.
• هريك ازرده‌هاي سازماني به طريق مقتضي باوظايف خود آشنا شود.

ت ـ آموزش
آموزش ازجمله مراحل مهم درطرح اجرائي مي‌باشدونقش بسزائي دركيفيت اجراي آمارگيري دارد. درآموزش بايد ضوابط ونكات ذيل موردتوجه قرارگيرد:

• كليه رده‌هاي سازماني بايد دردوره آموزشي شركت‌كنندو با وظايف ومسئوليتهاي خودآشنا شوند.
• مدت زمان آموزشي هررده سازماني بايد براساس حجم مطالب مورد آموزش وويژگيهاي همان رده تعيين شود.
• زمان آموزش هريك ازرده‌هاي سازماني ازقبل مشخص شده باشد.
• شيوه‌هاي آموزشي ووسايل آن متناسب بانوع فعاليت هررده سازماني تعيين شود.
• ارزيابي رده‌هاي آموزش گيرنده پس از خاتمه آموزش انجام وازنتيجه ارزيابي به عنوان ضابطه انتخاب رده‌هاي سازماني اجراي آمارگيري استفاده بعمل آيد.

 
فصل چهارم ضوابط تهيه طرح نظارت

1ـ مقدمه
آمارگيريها، معمولاً باخطاهاي مختلفي روبروهستند. درهرمرحله اجرا، گستره جغرافيائي وسيع وتنوع نيروهاي فعال دراين مرحله ونيز خصوصيات متفاوت پاسخگويان ازمنابع مهم اين خطاها به شمار‌مي‌آيند. علاوه براين، محدوديت زماني اجراي آمارگيري ايجاب مي‌كند كه كليه فعاليت‌هاي اين مرحله طي يك دوره زماني معيني به پايان برسد.
به منظوركنترل خطاهاي مزبور وحصول اطمينان ازاجراي آمارگيري دردوره زماني پيش‌بيني شده، طرحي تحت عنوان «طرح نظارت»تهيه واجرامي‌شود. روشن است كه اين نظارت با نظارتي كه توسط هريك از رده‌هاي سرپرستي در قالب سازمان اجرائي انجام مي‌شود، تفاوت دارد. چراكه، اين نظارت مستقل ازسازمان وتشكيلات اجرائي،بركل فعاليت‌هاي اين مرحله نظارت خواهدداشت.
2ـ اركان طرح نظارت
يك طرح نظارت، به طوركلي ازاركان ذيل تشكيل مي‌شود:
     الف ـ اهداف
      ب ـ روشها
      پ ـ سازمان و تشكيلات
      ت ـ فرم‌ها و دستورالعملها
3ـ ضوابط تهيه طرح نظارت
ازآنجاكه نظارت يك فعاليت اجرائي است، بنابراين، اجراي آن نياز به ابزارو وسايلي داردكه بايد درطرح پيش‌بيني شود. درهر يك ازاركان طرح نظارت نكات وضوابطي وجوددارد كه بايد مورد توجه قرارگيرد.
الف ـ اهداف
اهداف طرح نظارت بايد به گونه‌اي تهيه شودكه:

• به دقت ووضوح قابل تعريف باشد.
• درقالب روشهاي اجراي نظارت قابل حصول باشد.
• باويژگيهاي آمارگيري واهداف آن، سازگارباشد.

ب ـ روشها
روشهاي نظارت بايد به گونه‌اي انتخاب شودكه:

• اهداف نظارت را برآورده سازد.
• درفعاليت‌هاي آمارگيري خلل يا توقفي ايجادنكند.
• به سهولت قابل اجرا باشد.
• حتي‌المقدور كليه فعاليت‌هاي مربوط به اجراي آمارگيري راپوشش دهد

 
پ ـ سازمان وتشكيلات
سازمان وتشكيلات نظارت بايد به گونه‌اي طراحي شود كه:

• حتي‌المقدور ازسازمان اجراي آمارگيري مستقل باشد.
• با اهداف طرح نظارت سازگارباشد.
• شرح وظايف هريك ازرده‌هاي سازمان نظارت به روشني نوشته شده باشد.
• به منظور تسهيل وتسريع دراستفاده ازنتايج نظارت دربهبود كيفيت آمارگيري مسير ارتباطي بين سازمان نظارت وسازمان اجرائي آمارگيري به نحوي مطلوب طراحي شده باشد به گونه‌اي كه درحين اجراي آمارگيري حداكثر بهره‌گيري ازنظارت به عمل آيد.
• ناظران آمارگيري ازبين افراد باتجربه انتخاب شده باشند.
• ناظران آمارگيري علاوه برشرح وظايف خود، به مسايل مربوط به طرح آمارگيري نيز آگاهي كامل داشته باشند.

ت ـ فرمها و دستورالعملها
به منظور ايجاد نظام واحد درامر نظارت، لازم است علاوه بردستورالعمل نظارت، فرم يا فرمهاي ويژه‌اي نيز براي ثبت نتيجه نظارت تهيه شود. اين فرمها ودستورالعملها بايد به گونه‌اي تهيه شودكه:

• مفاد دستورالعملها ومحتواي فرمها با اهداف طرح ونيز روشهاي موردنظر، هماهنگي داشته باشد.
• دستورالعملها به طور صريح، روشن وبه دور از هر ابهامي نوشته شده باشد.
• كليه فعاليت‌هاي موردنظر نظارت راپوشش دهد.
• نتيجه‌گيري ازفرم يا فرمهاي پيشنهادي به سهولت وسرعت امكان‌پذير باشد.

فصل پنجم ضوابط تهيه طرح استخراج

1ـ مقدمه

استخراج فرآيندي است كه طي آن اطلاعات جمع‌آوري شده براي نيل به اهداف طرح آمارگيري درقالب جداول نهايي آماده مي‌شود.
2ـ اركان طرح استخراج
يك طرح استخراج به طور كلي ازاركان ذيل تشكيل مي‌شود.
     الف ـ سيستم استخراج
     ب ـ دستورالعمل كدگذاري وبازبيني كد
    پ ـ دستورالعمل داده‌آمايي وبازبيني داده‌آمايي(وريف)
    ت ـ دستورالعمل اديت ماشيني اطلاعات
    ث ـ دستورالعمل استخراج جداول نهائي
     ج ـ نرم‌افزار داده‌آمايي وبازبيني داده‌آمايي(وريف)
     چ ـ نرم‌افزار اديت ماشيني اطلاعات
     ح ـ نرم‌افزار استخراج جداول نهائي
3ـ ضوابط تهيه طرح استخراج
     درتهيه طرح استخراج، ضوابط ونكاتي درمورد هريك ازاركان طرح بايد مورد توجه قرارگيرد. رعايت اين نكات موجب حصول اطمينان ازاتمام هريك ازفعاليتها درزمان پيش‌بيني شده ونيز به حداقل رسيدن خطاهاي آماري درمرحله استخراج خواهد شد. اهم اين ضوابط به شرح ذيل است:
الف ـ سيستم استخراج
درمرحله استخراج، فعاليت‌هاي متعددي وجودداردكه بايكديگر درارتباطند. هدف از طراحي سيستم استخراج، ساماندهي فعاليت‌هاي مزبور است به گونه‌اي كه اولاً كليه فعاليت‌هاي لازم مورد توجه قرارگيرد وهيچ فعاليتي ناديده نماند، ثانياً توالي آنها حفظ شودو ثالثاً درعمل بانظم موردنظر به انجام برسد.
بنابراين درطراحي سيستم استخراج بايد:

• كليه فعاليت‌هاي مرحله استخراج موردتوجه قرارگيردودرفلوچارت سيستم نيز گنجانده شود.
• ارتباط فعاليت‌هاي مرحله استخراج وتوالي آن موردنظرقرارگيرد.

ب ـ دستورالعملها كدگذاري وبازبيني‌كدگذاري
معمولاً برخي ازموضوعات نياز به كدگذاري دارندبه اين منظور لازم است دستورالعملهاي مشخصي تهيه شود.
درتهيه دستورالعمل كدگذاري درمورد هريك ازموضوعات بايد:

• مجموعه عناوين وكدهاي مربوط تهيه شود.
• دستورالعملها نحوه كدگذاري وبازبيني كدگذاري تهيه شود.

پ ـ دستورالعمل داده‌آمايي وبازبيني داده‌آمايي(وريف)
درتهيه دستورالعمل داده‌آمايي وبازبيني آن بايد:

• سيستم مورداستفاده وروش انتقال اطلاعات وبازبيني آن مشخص وويژگيهاي آن تشريح شود.
• روشهاي جلوگيري ازخطاهاي مأمور داد‌ه‌آمايي تعيين شود.
• روش بازبيني داده‌آمايي(وريف) وميزان خطاي مجازداده‌آمايي تعيين شود.

ت ـ دستورالعمل اديت ماشيني اطلاعات
منظور ازتهيه دستورالعمل اديت ماشيني اطلاعات، برطرف‌كردن خطاهاي احتمالي مربوط به مرحله گردآوري اطلاعات ونيز خطاهاي مربوط به مرحله داده‌آمايي وهمچنين اصلاح اطلاعات غيرمتعارف است. درتهيه اين دستورالعمل بايد:

• ارتباط منطقي بين اطلاعات مشخص ونحوه رفع ناسازگاريها تعيين شود.
• معيارهاي شناسايي اطلاعات غيرمتعارف مشخص ونحوه اصلاح آنها تعيين شود.

ث ـ دستورالعمل استخراج جداول نهائي
درتهيه دستورالعمل استخراج جداول نهائي بايد:

• در مورد هريك ازخانه‌هاي جداول نهائي، مرجع اطلاعاتي آن درپرسشنامه مشخص وروش حصول به آن معين شود.
• اگرآمارگيري به صورت نمونه‌اي است، درهرمورد، روش تعميم براساس فرمولهاي برآورد مشخص شود.

ج ـ نرم‌افزارداده‌آمايي وبازبيني آن
اين نرم‌افزار بايد به گونه‌اي تهيه شود كه:

• با مفاد دستورالعمل داده‌آمايي وبازبيني داده‌آمايي انطباق داشته باشد.
• به منظور حصول اطمينان ازانطباق آن بامفاد دستورالعمل‌هاي مربوط به كمك پرسشنامه‌هاي آزمايشي، كنترل شده باشد.

چ ـ نرم‌افزاراديت ماشيني اطلاعات

همراه بااين نرم‌افزار بايد فلوچارت مربوط نيز تهيه وارائه شود. علاوه براين، اين نرم‌افزار بايد:

• بامفاددستورالعمل مربوط انطباق داشته باشد.
• به منظور حصول اطمينان ازانطباق آن بامفاد دستورالعمل‌هاي مربوط، به كمك داده‌هاي آزمايشي كنترل شده باشد.

ح ـ نرم‌افزاراستخراج جداول نهائي
اين نرم‌افزار بايد داراي ويژگيهاي ذيل باشد.

• با شكل جداول نهائي انطباق داشته باشد.
• بامفاد دستورالعمل استخراج جداول نهائي انطباق داشته باشد.
• باروشهاي تعميم (ارائه شده درطرح نمونه‌گيري) انطباق داشته باشد.

به منظور حصول اطمينان ازانطباق آن بامفاد دستورالعمل استخراج جداول نهائي ونيز روشهاي تعميم(ارائه شده درطرح نمونه‌گيري) به كمك داده‌هاي آزمايشي كنترل شده باشد.
غالباً براي نظارت وكنترل فعاليتها وتهيه گزارش پيشرفت كاردرمرحله استخراج، نرم‌افزاري تحت عنوان «نرم‌افزار مديريت استخراج» تهيه مي‌شود. اين نرم‌افزار به مدير استخراج كمك مي‌كند تا درهرمرحله ازكار، نظارت كافي برجريان امور داشته باشدو گزارشهاي موردنياز رادريافت كند.

اساسنامه پژوهشكده آمار وابسته به مركز آمارايران

مقدمه

به منظور پاسخگويي به بخشي ازنيازهاي پژوهشي درزمينه آمارواطلاعات درنظام آماري كشور، پژوهشكده آماروابسته به مركز آمارايران كه دراين اساسنامه به اختصار «پژوهشكده» خوانده مي‌شود براساس مجوز شماره 1745/22مورخ 1378/7/18 شوراي گسترش آموزش عالي تأسيس شده وبرطبق مفاد اين اساسنامه وقوانين، مصوبات ومقررات مربوط اداره مي‌شود.

ماده 1 ـ اهداف
1-    ارتقاء كيفيت فرآيند توليد وتوزيع آمار واطلاعات درنظام آماري كشور
2-    دستيابي به بهترين ومناسبترين فنون وروشهاي توليد وتوزيع آمار ومسائل مربوط به آن، شناخت مشكلات و ارائه طريق براي رفع آنها.
3-    ارتقاء توانمنديهاي پژوهشي كشور درزمينه مسائل مربوط به آمار
4-    همكاري پژوهشي بامؤسسات آموزشي وپژوهشي كشوربه منظور ارتقاي كيفيت فعاليت‌هاي پژوهشي

ماده 2 ـ وظايف پژوهشكده كه باتوجه به اهداف فوق انجام مي‌گيرد عبارتند از:
1-    مطالعه وتعيين اولويت‌هاي پژوهش درزمينه آمار
2-    اجراي طرحهاي پژوهشي درزمينه‌هاي مربوط به روشهاي توليد آمار، تجزيه وتحليل آماري، پردازش واستخراج اطلاعات واطلاع‌ رساني آماري
3-    ايجاد زمينه مناسب براي همكاري باوزارتخانه‌ها، سازمانها و شركتهاي دولتي، دانشگاهها ومؤسسات آموزش عالي، درجهت ايجاد امكانات پژوهشي
4-    برقراري ارتباط بامؤسسات علمي وپژوهشي داخل وخارج كشور بارعايت ضوابط ومقررات مربوط
5-    برگزاري همايش‌هاي علمي وپژوهشي درچارچوب ضوابط ومقررات مربوط
6-    انتشاركتاب ونشريه درزمينه‌هاي مرتبط با فعاليت‌هاي پژوهشكده طبق ضوابط ومقررات مربوط
7-    ارائه جديدترين اطلاعات آماري موردنياز پژوهشگران

ماده 3 ـ پژوهشكده ازتاريخ تصويب داراي شخصيت حقوقي  مستقل است.

ماده 4 ـ محل فعاليت پژوهشكده درتهران مي‌باشد

 

ماده5ـ اركان

الف ـ هيأت امنأ
ب  ـ رئيس
ج ـ شوراي پژوهشي

 

ماده 6ـ هيأت امنأ
اعضاي هيأت امناي پژوهشكده عبارتند از:
1-    رئيس سازمان برنامه‌وبودجه (رئيس هيأت امنأ)
2-    وزير علوم، تحقيقات وفناوري يا نماينده وي
3-    رئيس مركز آمارايران
4-    سه تا پنج تن از شخصيتهاي علمي ـ فرهنگي كه نقش مؤثري درتوسعه وپيشرفت پژوهشكده داشته باشند.
5-    رئيس پژوهشكده (دبيرهيأت امنأ)

تبصره 1ـ حداقل دوتن ازشخصيتهاي بند( 4 ) بايد از اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات پژوهشي باشند .
تبصره 2 – اعضاي بند ( 4 ) به پيشنهاد رئيس مركز آمار ايران با  تأييد رئيس هيات امنأ و تأييد‌وحكم وزير علوم، تحقيقات و فناوري براي مدت 4 سال منصوب مي‌شوند و در يك زمان حداكثر مي توانند عضو دو هيأت امنأ باشند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است .
 
ماده 7 - وظايف و اختيارات هيأت امنأ
1-    تدوين و تصويب ‌آيين نامه داخلي هيأت امنأ
2-    تصويب سازمان اداري پژوهشكده براساس ضوابط و مقررات مربوط
3-    بررسي و تصويب بودجه پژوهشكده كه از طرف رئيس پژوهشكده پيشنهاد مي شود.
4-    تصويب حسابها و ترازنامه سالانه پژوهشكده
5-    تصويب نحوه وصول درآمدهاي اختصاصي و مصرف آن با رعايت ضوابط و مقررات مربوط
6-    تعيين حسابرس و خزانه‌دار براي پژوهشكده
7-    پيشنهاد ‌آيين نامه مالي و معاملاتي پژوهشكده در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط به وزارت علوم، تحقيقات فناوري جهت تصويب
8-    تعيين خط مشي علمي و حدود فعاليت‌هاي پژوهشكده و ارائه آن به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري براي تصويب نهايي
9-    بررسي گزارش عملكرد سالانه پژوهشكده كه از طرف رئيس مركز ارائه مي شود.

ماده 8 -رئيس
           رئيس پژوهشكده كه نماينده قانوني پژوهشكده در مراجع حقيقي و حقوقي مي باشد از بين اعضاي هيأت علمي با معرفي رئيس مركز آمار ايران و تأييد وزير علوم، تحقيقات و فناوري و حكم رئيس مركز آمار ايران منصوب مي شود.

ماده 9 - وظايف و اختيارات رئيس
1-    اداره و هدايت امور پژوهشكده و نظارت برحسن اجراي كليه فعاليت‌ها درچهار‌چوب اساسنامه، ضوابط و مقررات مربوط
2-    اخذ اولويتهاي پژوهشي در زمينه آمار كاربردي از مراجع ذيصلاح به منظور تهيه طرحهاي پژوهشي و ارائه آن به شوراي پژوهشي
3-    پيشنهاد تشكيلات پژوهشكده به هيأت امنأ براي تصويب
4-    صدور احكام مديران پژوهشكده براساس تشكيلات مصوب
5-    امضاي قراردادها و اسنادمالي و اداري در چهارچوب ضوابط و مقررات مصوب
6-    تنظيم و پيشنهاد بودجه سالانه و تفضيلي به هيأت امنأ براي تصويب
7-    تنظيم و پيشنهاد برنامه‌هاي كوتاه مدت و بلندمدت پژوهشكده به هيأت امنأ براي تصويب
8-    ارسال صورتجلسات هيأت امنأ پژوهشكده به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و مركز آمار ايران
9-    ارائه گزارش عملكرد سالانه پژوهشكده به هيأت امنأ و وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و مركز آمار ايران

ماده 10 -شوراي پژوهشي
تركيب شورا عبارتست از:
1-    رئيس پژوهشكده ( رئيس شورا )
2-    معاون پژوهشي پژوهشكده (دبيرشورا)
3-    مديران گروههاي پژوهشي
4-    دو تاپنج تن ازاعضاي هيأت علمي

تبصره 1: حداقل دو تن از اعضاي بند ( 4 ) بايد از ميان پژوهشگران و صاحبنظران خارج از پژوهشكده با معرفي رئيس پژوهشكده وتأييد معاون پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري انتخاب شوند.

تبصره 2: اعضاي بندهاي (2)، (3)و(4)با حكم رئيس پژوهشكده منصوب مي‌شوند.

تبصره 3: اعضاي بند(4)براي مدت چهارسال انتخاب مي‌شوند وانتخاب مجدد آنان بلامانع است.

ماده 11 ـ وظايف واختيارات شوراي پژوهشي:
1-    تصويب طرحها وبرنامه‌هاي پژوهشي
2-    نظارت بركيفيت وحسن اجراي طرحهاي پژوهشي
3-    نظارت برانتشار كتب ونشريه‌هاي پژوهشي
4-    بررسي نيازهاي تجهيزاتي، انتشاراتي وپژوهشي
5-    تعيين خط‌مشي پژوهشكده براي ارتباط علمي باساير مراكز آموزشي ـ پژوهشي، درمحدوده ضوابط ومقررات كشور
6-    ارزيابي نتايج فعاليت‌هاي پژوهشي
7-    بررسي وتصويب سفرهاي علمي كوتاه‌مدت وبلندمدت

ماده 12 ـ پژوهشكده ازنظر مقررات مالي مشمول قانون نحوه  انجام امورمالي ومعاملاتي دانشگاهها ومؤسسات آموزش عالي وتحقيقاتي مصوب مورخ 18/10/1369 مجلس شوراي اسلامي وساير مقررات مربوط مي‌باشد.

ماده 13 ـ اعضاي هيأت علمي پژوهشكده ازنظر مقررات استخدامي ونحوه انتخاب وگزينه (علمي وعمومي) تابع ضوابط ومقررات جاري وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مي‌باشند.

ماده14 ـ فضا، امكانات وتجهيزات پژوهشكده بايد مطابق باضوابط وزارت علوم، تحقيقات وفناوري باشد.

ماده 15 ـ پژوهشكده تابع كليه قوانين، مقررات، ضوابط وآيين‌نامه‌هاي مربوط مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي ووزارت علوم، تحقيقات وفناوري وساير قوانين ومقررات جاري كشور مي‌باشد.

ماده 16 ـ انحلال
پژوهشكده درموارد زير پس ازتصويب شوراي گسترش آموزش عالي منحل مي‌شود:
1-   به پيشنهاد هيأت امنأ پژوهشكده
2-  درصورت تخلف ازمقررات اساسنامه، مصوبات وضوابط وزارت علوم، تحقيقات وفناوري وسايرقوانين ومقررات جاري كشور به تشخيص وزارت علوم، تحقيقات وفناوري

ماده 17 ـ درصورت اعلام موافقت اوليه شوراي گسترش آموزش عالي با انحلال پژوهشكده هيأت تصفيه‌اي مركب ازنماينده حقوقي وزارت علوم، تحقيقات وفناوري، مقررات قانوني درمدتي كه شوراي گسترش آموزش عالي تعيين مي‌نمايد امر تصفيه رابرعهده خواهدداشت.

ماده 18 ـ پژوهشكده موظف است تحت نظارت هيأت تصفيه:
1- كليه تعهدات خود رادر برابر وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتي، نهادهاي عمومي غيردولتي، بانكها، شهرداريها، سايراشخاص حقوقي وحقيقي (اعم ازاعضاي هيأت علمي وكارمندان خود) انجام دهد يا مركز آمارايران باتوافق صاحبان حق تعهدات پژوهشكده را راساً بپذيرد.
2-  كليه امتيازات واموالي راكه ازمنابع عمومي ودولتي وبانكها وشهرداريها وغيره دراختيار پژوهشكده قرار گرفته است مستردنمايديا موافقت صاحبان حق رامبني برواگذاري امتيازات واموال مذكور به پژوهشكده ارائه دهد.

ماده 19 ـ پس از احراز اجراي تعهدات مذكور درماده18 وحل وفصل امور حقوقي وتصويب نهايي انحلال پژوهشكده توسط شوراي گسترش آموزش عالي، تاديه كليه ديون واعلام ختم تصفيه توسط هيأت تصفيه، باقيمانده دارايي پژوهشكده به مركز آمارايران منتقل مي‌شود.

تبصره: هيأت تصفيه موظف است درمورد فوق صورتمجلسي كه  به امضاي كليه اعضاي هيأت خواهد رسيد تنظيم كرده ويك نسخه ازآن رابه مركز آمار ايران ونسخه ديگر آن رابه وزارت علوم، تحقيقات وفناوري تسليم نمايد.

ماده 20 ـ مواردي كه دراين اساسنامه پيش‌بيني نشده است تابع ضوابط ومقررات وزارت علوم، تحقيقات وفناوري وساير قوانين مربوط مي‌باشد.

ماده 21 ـ هرگونه تغيير درمفاد اين اساسنامه باپيشنهاد هيأت امناء پژوهشكده وتصويب شوراي گسترش آموزش عالي امكان‌پذير است.

ماده 22 ـ اين اساسنامه مشتمل بر22 ماده و6تبصره درتاريخ 78/11/23 به تصويب شوراي گسترش آموزش عالي رسيد واز تاريخ ابلاغ لازم‌الاجرا است.

آیین‌نامه تشكیل جلسات وشرح وظایف كمیته‌های آماربخشی مصوب جلسه مورخ 1381/8/4 شورای عالی آمار

مقدمه

نظر به گستردگی وظایف درنظام آماری ومركز آمارایران كه دامنه شمول آن وظایف كمیته‌های آماربخشی رانیز دربرمی‌گیرد، همچنین به منظور جلوگیری ازتداخل وظایف اعضای كمیته‌های آماربخشی، راهنمای زیرمبنای تعیین وتبیین وظایف كمیته‌ها قرارمی‌گیردتا وظایف تدوین شده برای كمیته‌های آماربخشی درنظام آماری كشور محقق شود:

تمام اعضای كمیته‌های آماربخشی درقبال انجام وظایف محوله به كمیته‌ها، مسئولیت یكسان ومشترك دارند. علاوه بروظایف تشریح شده درنظام آماری كشور وظایف ذیل نیز برعهده رئیس واعضای كمیته‌ها می‌باشد :

1. وظایف رؤسای كمیته‌های آماربخشی

   تلاش درجهت فعال نمودن وادامه كار كمیته‌ها تنظیم برنامه كاری كمیته وتعیین محل تشكیل جلسات تنظیم برنامه زمانبندی انجام فعالیتها تشكیل وفعال نمودن زیر كمیته‌ها وگروههای تخصصی صدور احكام اعضای زیركمیته‌ها وگروههای تخصصی تقسیم كاربین اعضای زیركمیته‌ وپیگیری انجام آنها تدوین وارائه گزارش كاركمیته به دبیرخانه شورای عالی آمار انجام سایر امور و وظایف محوله ازسوی دبیرخانه شورای عالی آمار نظارت برحسن انجام مصوبات شورای عالی آمار توسط كمیته، زیركمیته‌ها وگروههای تخصصی

2. وظایف دبیركمیته‌های آماربخشی (مدیركل آمارواطلاعات دستگاهها)

   تهیه پیش نویس احكام اعضای كمیته، زیركمیته‌ها وگروههای تخصصی تنظیم دستور جلسات ودعوت ازاعضا برای شركت درجلسات تنظیم گزارش كارها وفعالیت‌های كمیته براساس الگوی تعیین شده توسط كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار پیگیری انجام فعالیتها براساس برنامه زمانبندی ارائه گزارش پیشرفت كارها وفعالیتها مطابق برنامه زمانبندی به كمیته جمع‌آوری گزارشات تدوین شده توسط اعضا وتنظیم آنها به منظور ارائه درجلسات تنظیم صورتجلسات وارسال بموقع آن به دبیرخانه شورای عالی آمار ابلاغ دستورالعملها ومصوبات شورای عالی آمار وتصمیمات كمیته به زیركمیته‌ها وگروههای تخصصی ارائه گزارش جلسات زیركمیته‌ها وگروههای تخصصی به كمیته انجام وظایف خاص ازسوی رئیس كمیته

   دبیركمیته علاوه بروظایف مذكور اقدامات زیررا نیز انجام می‌دهد.

   دبیرخانه كمیته آماربخشی رادرواحد آمار واطلاعات دستگاه ذیربط استقرار می‌دهد. جلسات كمیته آماربخشی راحداقل هرماه یكبار تشكیل می‌دهد. هریك ازاعضای كمیته، مسائل مطروحه درارتباط بافعالیت‌های كمیته رابه نحو مقتضی دراختیار دبیركمیته گذاشته وبا هماهنگی وی درخواست تشكیل جلسه فوق‌العاده می‌نماید. دبیركمیته موظف است باهماهنگی رئیس كمیته حداكثر ظرف یك هفته نسبت به تشكیل جلسه فوق‌العاده وطرح مسائل مربوط اقدام نماید.

3. وظایف مدیریتهای بخشی (سازمان مدیریت وبرنامه‌ریزی كشور)

   طرح نمودن اهداف، استراتژیها وسیاستهای برنامه‌های توسعه درابعاد كلان وبخشی، براساس رهنمودهای كلی وسیاستهای اصلی بخشها وبرنامه كلان اقتصادی درجلسات كمیته (باهماهنگی قبلی بادبیركمیته) پیشنهادی نیازهای آماری برنامه‌ریزی بخش به كمیته ومدیریت موضوعی مركز آمارایران ایجاد هماهنگی «بین بخشی» به منظور پیشنهاد نیازهای آماری برنامه‌ریزی دیگربخشها درارتباط باكمیته بخشی مربوط رفع مشكلات وتنگناها بخصوص درزمینه‌های اصلاح ویاایجادتشكیلات واحدهای آماری، تأمین نیروی انسانی متناسب باوظایف جدید وهمچنین تأمین اعتبار موردنیازكمیته

4. وظایف مدیریتهای موضوعی(مركزآمارایران)

   همكاری درتنظیم دستورجلسات توجیه اعضای كمیته درارتباط باوظایف كمیته‌ها براساس نظام آماری كشور پیگیری اجرای مصوبات شورای عالی آمار وتصمیمات كمیته ایجادسازگاریهای لازم بین اقلام آماری تولیدی، ثبتی ونیازهای آماری دفاتر بخشی سازمان مدیریت وبرنامه‌ریزی كشور هدایت ونظارت بركاركمیته‌های آماربخشی متناسب باشرح وظایف مركزآمارایران ومصوبه‌های هیئت محترم دولت وهمچنین تنظیم وارائه گزارش فعالیت‌های كمیته به دبیرخانه شورای عالی آمار ایجاد هماهنگی باسایر واحدهای مركز آمارایران، درموارد لزوم ودعوت ازمدیران ذیربط برای شركت درجلسات كمیته

5. وظایف دبیرخانه شورای عالی آماردرارتباط باكمیته‌های آماربخشی

   ابلاغ رهنمودهای كلی، سیاستهای كلان ومصوبه‌های شورای عالی آماربه كمیته‌های آماربخشی نظارت برروند كاركمیته‌های آماربخشی وپیگیری تشكیل جلسات ارزیابی نتایج كار وتعداد جلسات كمیته‌های آماربخشی وانطباق آن باوظایف مندرج درنظام آماری وطرح آن درشورای عالی آمار(دبیرخانه موظف است درمقاطع سه ماهه عملكرد كمیته‌ها رابررسی‌كرده ونتایج ارزیابی خود را درجلسات شورای عالی آمارارائه نماید.) تلفیق وجمعبندی گزارشات كمیته‌های آماربخشی وطرح آنها درجلسات شورای عالی آمار پس از اظهارنظر كمیسیون تخصصی شورای عالی آمار.

تکالیف مرکز آمار ایران در قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور

(مصوب  1395/12/14 مجلس شورای اسلامی)

 

راهنمای فهرست آمارهای رسمی

پيوستها 

بسمه تعالي

بخشنامه رئيس محترم جمهوري مورخ1369/02/07

نظر به اينكه مركز آمار ايران دراجراي وظايف قانوني خود موظف به گردآوري آمارواطلاعات دركليه زمينه‌هاي موردنياز براي استفاده درتجزيه وتحليل‌هاي آماري و انتشار نشريات مختلف آماري، ازجمله « سالنامه آماري كشور» و « تازه‌هاي آماري » است و به موجب ماده 9قانون مركز آمارايران، وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتي و وابسته به دولت و شركتهاي دولتي مكلفند هرنوع اطلاعات آماري كه مورد احتياج باشد، باكيفيت مطلوب، دراسرع وقت و بدون هيچگونه دريافتي دراختيار مركز آمارايران قراردهند، مقتضي است آقايان وزرا و مسئولان محترم نهادهاي انقلاب اسلامي، سازمانها و مؤسسات و شركتهاي دولتي باتوجه به اهميت ونقش آمار و اطلاعات بهنگام و دقيق دربرنامه‌ريزيها و تصميم‌گيريها، دستورات لازم را در زمينه تامين آمار واطلاعات مورد درخواست مركز آمار ايران صادرفرمايند وتدبيري اتخاذ نمايند تا از هرگونه تاخيري دراين مورد خودداري شود.
 

بسمه تعالي

بخشنامه معاون اول رئيس جمهور

مورخ 1378/11/30

باتوجه به نقش اطلاعات وآمار درفرآيند تصميم‌گيري وبه منظور ارتقاي محتوا وكيفيت طرح‌هاي آماري واجتناب ازاقدامات موازي درتهيه آمارهاي موردنياز ودراجراي مواد 3، 8، 9 و 11 قانون مركز آمارايران وتبصره (1) ماده (1) ونيز مواد(2) و (3) تصويب‌نامه شماره 79956/ت‌19208هـ مورخ1378/02/21  هيأت محترم وزيران، مقتضي است كليه ‌دستگاه‌هاي اجرائي ضمن همكاري درارايه داده‌ها واطلاعات موردنياز به مركز آمارايران، براي اجراي هرگونه طرح آماري نيز قبلاً هماهنگي لازم را با مركز آمار ايران‌ (كميته بررسي‌طرح‌هاي‌آماري‌ ساير دستگاه‌ها) به عمل آورند.
 

بخشنامه رياست محترم سازمان مديريت وبرنامه‌ريزي كشوربه معاونتها، دفاتر سازمان و مركز آمارايران
مورخ 1381/07/21

به منظورسامان‌بخشي فعاليت‌هاي مشترك سازمان ومركز آمارايران، استفاده بهينه ازظرفيت‌هاي مركز آمارايران درتوليدآمارهاي موردنياز برنامه‌هاي توسعه كشور وتسريع دررفع موانع ومشكلات مركزآمارايران درساماندهي فعاليت‌هاي آماري كشور، موارد زير جهت اجرا، ابلاغ مي‌گردد:

1. كليه معاونت‌ها ودفاتر بخشي سازمان موظف هستند ضمن اقدام براي تعيين اقلام آماري موردنياز برنامه‌هاي توسعه كشور، باهمكاري مديريت‌هاي موضوعي مركز آمارايران، كميته‌هاي آماربخشي نظام‌آماري كشور رادرانجام وظايف خود پشتيباني نمايندوبسترهاي لازم راجهت اجراي مصوبات شوراي عالي آمارفراهم سازند.

2. مركز آمارايران موظف است پس از نهايي شدن اقلام آماري موردنياز معاونت‌ها ودفاتربخشي سازمان، نسبت به تأمين آن دسته ازاقلام آماري كه درحال حاضر توليد نمي‌شود، ازطريق كميته‌هاي آماربخشي نظام آماري كشور اقدام نمايد.

3. مركز آمارايران موظف است، اعتبارلازم براي توليد آمارهاي موردنياز برنامه‌هاي توسعه را كه درحال‌حاضر توليد نمي‌شوند، برآورد وپس از تأييد شوراي عالي آماربه معاونت ذيربط درسازمان پيشنهاد نمايدتا نسبت به تأمين آن اقدام گردد.

4.  مركز آمارايران موظف است، مشكلات وكمبودهاي تشكيلاتي ونيروي انساني واحدهاي آمار ‌دستگاه‌هاي اجرائي مسئول توليد آمارهاي موردنياز برنامه‌هاي توسعه راشناسايي وبه معاونتهاي ذيربط درسازمان ارائه نمايدومعاونت‌هاي ذيربط درسازمان موظف هستند دربرطرف كردن مشكلات وكمبودهاي ‌دستگاه‌هاي اجرائي اقدام نمايند.

5.  مركز آمارايران ومعاونت‌هاي بخشي سازمان موظف هستند، نسبت به فعال‌كردن كميته‌هاي آماربخشي اقدام نموده ونتيجه راجهت ارائه درشوراي عالي آماربه دبيرخانه شوراي عالي آمار گزارش نمايند.

6. معاونت‌ها ودفاتر بخشي سازمان موظف هستند، پس از كسب نظر وتأييد مركز آمارايران، اعتبار طرح‌هاي آماري ‌دستگاه‌هاي اجرائي را تخصيص دهند.

7. كميته منتخب هيأت رئيسه سازمان، متشكل ازمعاون امور اقتصادي وهماهنگي برنامه‌وبودجه سازمان به عنوان مسئول ورئيس مؤسسه عالي آموزش وپژوهش مديريت وبرنامه‌ريزي به عنوان اعضاء، مسئوليت پيگيري واجراي مفاد اين بخشنامه ونيز چاره‌انديشي براي رفع ساير مشكلات يا رسيدگي به ساير پيشنهادهاي مركز آمارايران رابه عهده خواهدداشت.
 

معاون اول رئيس جمهور به كليه وزارتخانه‌ها، سازمانها، مؤسسات دولتي، نهادهاي انقلاب اسلامي و استانداريهاي سراسر كشور

مورخ 1381/10/16

با توجه به اهميت و نقش اساسي آمار و اطلاعات و ضرورت تقويت نظام آماري كشور وبا توجه خاص به توليد آمار و اطلاعات هرچه دقيق‌تر و گسترده‌تر و اعمال هماهنگي‌هاي لازم درفرآيند توليد آمار واطلاعات، مقتضي است كليه وزارتخانه‌ها، سازمانها، مؤسسات، شركتهاي دولتي، نهادهاي عمومي و انقلاب اسلامي ضمن رعايت و اجراي دقيق مفاد تصويب‌نامه شماره 22572ـ هـ 49870/ت مورخ1379/02/03  هيات محترم وزيران «موضوع آيين‌نامه نحوه همكاري واحدهاي دولتي و نهادهاي انقلاب اسلامي بامركز آمارايران» نهايت همكاري را با مركز آمار ايران معمول دارند.

     
تصويب‌نامه هيات وزيران
به سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور ـ وزارت كشور
مورخ 1382/04/16

«هيئت وزيران در جلسه مورخ 28/3/1382 بنا به پيشنهاد شماره 107695/101 مورخ 1381/06/16 سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور به استناد تبصره (1) ماده (70) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران مصوب 1379 آيين‌نامه شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان و كار گروههاي تخصصي را به شرح زير تصويب نمود.»
در ماده 50 و 51 بخش دوازدهم اين آيين‌نامه، تركيب اعضا و وظايف كار گروه پژوهش، آمار و فناوري اطلاعات به شرح زير تعيين شده است.

بخش دوازدهم ـ كار گروه پژوهش، آمار و فناوري اطلاعات

ماده50- اعضاي كار گروه پژوهش، آمار و فناوري اطلاعات به شرح زير تعيين مي‌شوند:

1-    استاندار (رييس).
2-    رييس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان (دبير).
3-    رييس يكي از دانشگاههاي دولتي استان به انتخاب وزير علوم، تحقيقات و فناوري.
4-    يكي از رؤساي دانشگاههاي علوم پزشكي استان به انتخاب وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي.
5-    چهار‌نفر‌از مديران‌كل‌‌دستگاه‌هاي‌اجرايي‌استان‌به انتخاب شورا.
6-    مديرعامل شركت مخابرات استان.
7-    مديركل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان.
8-    مديركل ثبت احوال استان.
9-    رييس سازمان جهاد كشاورزي استان.
10-     مديركل سازمان مسكن و شهرسازي استان.
11-    مديركل محيط زيست استان.
12-    مديركل امور اجتماعي استانداري.
13-    مشاور استاندار در امور بانوان.
14-    رييس پارك علم و فناوري استان(در صورت وجود).

تبصره -  علاوه بر اعضاي موضوع اين ماده، نمايندگان نهادها، تشكلها و همچنين اشخاص صاحب نظر زير بدون حق رأي در جلسات كارگروه شركت مي‌كنند:

1-    رييس يكي از دانشگاهها و مراكز آموزش عالي غير دولتي استان به انتخاب شورا.
2-    سه نفر از اعضاي هيئت علمي دانشگاهها و مؤسسات آموزشي و پژوهشي استان كه يكي از آنها از ميان بانوان باشد به انتخاب شورا.

ماده51-  وظايف كار گروه پژوهش، آمار و فناوري اطلاعات به شرح زير تعيين مي‌شود:

1-  بررسي و پيشنهاد سياستها و برنامه‌هاي تحقيقاتي استان به شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان.
2-  ايجاد هماهنگي در امور مطالعات و تحقيقات استان.
3- تعيين اولويتهاي تحقيقاتي استان متناسب با نيازها.
4-  انتشار عملكرد مطالعاتي، تحقيقاتي استان.
5-  اخذ عناوين شاخصها و اقلام آماري موردنياز ساير كارگروههاي تخصصي.
6-  دسته‌بندي آمار و اطلاعات موجود در ساير دستگاهها و تقسيم‌بندي آنها حسب نوع توليد از قبيل ثبتي يا اجراي طرحهاي آماري متمركز ملي يا استاني.
7-  معرفي اقلام آماري موردنياز كه از طريق اجراي طرحهاي آمارگيري ممكن است به معاونت آمار و اطلاعات سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان منعكس شود و تقاضاي اجراي طرح آمارگيري خاص و گنجاندن اقلام موردنظر در طرحهاي آماري استاني يا ملي.
8-    تماس‌مستمر و برگزاري جلسات مشترك با ساير كارگروههاي تخصصي براي جلب همكاري كليه ادارات و ‌دستگاه‌هاي استاني در زمينه تهيه و گردآوري آمار و اطلاعات.
9-    جلب مشاركت ‌دستگاه‌هاي اجرايي استان در جهت تأمين امكانات و نيازهاي انجام آمارگيريها و سرشماريها.
10-    ايجاد شبكه‌هاي اطلاعات و بهره‌برداري از آن در تهيه آمار و اطلاعات و اطلاع‌رساني در سطوح استاني و ملي.
11-    ايجاد شبكه‌ اطلاع‌رساني بين ‌دستگاه‌هاي اجرايي استان (اينترنت استاني).

12-    بررسي‌ راهكارها‌ و‌ ارايه پيشنهادهاي مناسب در زمينه‌هاي زير:
الف ـ هماهنگي بين بخش دولتي و غيردولتي در رابطه با انجام تحقيقات، تأمين هزينه طرحهاي پژوهشي و استفاده مطلوب از نتايج تحقيقات.
ب ـ ايجاد بانك اطلاعات و تحقيقات استان.
پ ـ جهت دادن اعتبار تحقيقاتي دستگاه‌ها به سمت اولويتها.
ت ـ ايجاد ارتباط بين مراكز تحقيقاتي، دانشگاهها و دستگاه‌هاي   اجرايي استان.
ث ـ ايجاد و تقويت رابطه با مراكز تحقيقاتي ساير استانها و بررسي زمينه‌هاي همكاري با آنها.
ج ـ هزينه شدن اعتبارات تحقيقاتي استان در فعاليتهاي تحقيقاتي.
چ ـ سياستهاي تشويقي به منظور علمي كردن تصميم‌گيري در كليه مسايل مربوط به توسعه و اداره امور استانها.
ح ـ منابع توليد آمار استان، آمار و اطلاعاتي كه موجود است و يا توليد مي‌شود.
خ ـ گردآوري يا اخذ آمار و اطلاعات استان اعم از ثبتي و توليدي ساير ‌دستگاه‌هاي ملي و استاني.
د ـ شناساندن‌اهميت‌آمار‌ و‌ آمارگيري ها‌ در‌ جامعه و اشاعه فرهنگ آمار.

تبصره - كليه ‌دستگاه‌هاي اجرايي ملي و استاني موظف‌اند نسخه‌اي از نتايج تحقيقات خود را كه كاربرد استاني دارد در اختيار كارگروه پژوهش، آمار و فناوري اطلاعات استان قرار دهند.

ماده52- با تشكيل كارگروه پژوهش، آمار و فناوري اطلاعات تشكلهاي زير منحل مي‌شوند:
1-    شوراي تحقيقات جهاد كشاورزي.
2-    شوراي عالي پژوهشهاي كاربردي.
 

مصوبه شوراي عالي اداري

به وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، موسسات و شركتهاي دولتي

مورخ1382/09/12

شوراي عالي اداري در يكصدوششمين جلسه مورخ1382/08/17 بنا به پيشنهاد سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور به منظور تحقق بخشيدن به اهداف نظام آماري كشور مصوب اسفندماه 1379 شوراي عالي آمار و ساماندهي واحدهاي مسئول آمار و اطلاعات در ‌دستگاه‌هاي اجرايي، تصويب نمود:
1- به منظور اجراي سياست‌ها، برنامه‌ها و طرح‌هاي مربوط به نظام آماري كشور و همچنين ايجاد انسجام در تهيه آمارهاي ثبتي و غيرثبتي وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي دولتي موظفند با تبديل عناوين واحدهاي فعال در زمينه آمار و اطلاعات و تجميع آنها و با هماهنگي و تأييد سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور نسبت به ايجاد واحد آمار و منابع اطلاعات با شرح وظايف و مأموريت‌هاي زير اقدام نمايند:
2- شناسايي نيازهاي آماري كشور در بخش مربوط به فعاليت دستگاه
3- استقرار نظام آماري ثبتي درداخل دستگاه به منظور توليد نيازهاي آماري كشور اعم از نيازهاي آماري عمومي و نيازهاي آماري مديريت دستگاه با همكاري و هماهنگي مركز آمار ايران
4- تهيه و اجراي طرح‌هاي آمارگيري در قالب برنامه مصوب شوراي عالي آمار و با رعايت آيين‌نامه نظارت بر تهيه و اجراي طرح‌هاي آمارگيري دستگاه‌ها و انجام اقدامات لازم به منظور استخراج نتايج آماري و اطلاع‌رساني در اين زمينه
5- جمع‌آوري آمارها و داده‌هاي موردنياز حساب‌هاي ملي بخش ذيربط در سطح ملي و منطقه‌اي
6- تهيه، اجرا و استخراج طرح‌هاي آمارگيري براي توليد آمارهاي موردنياز و پردازش و تحليل آن در جهت استفاده از نتايج در برنامه‌هاي دستگاه متبوع و همچنين در راستاي طرح‌ها و برنامه‌هاي مركز آمار براساس ضوابط، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و راهكارهاي ابلاغي مركز آمار ايران
7- ايجاد پايگاه اطلاعات آماري دستگاه و انجام هماهنگي‌هاي لازم با مركز آمار ايران براي اتصال آن به پايگاه اطلاعات آماري بخشي و شبكه اطلاع‌رساني كشور
8- اطلاع‌رساني و ارائه آمارهاي توليد شده حاصل از نظام آمارهاي ثبتي و آمارگيري‌ها به كاربران آمار
9- پيگيري اجراي مصوبات شوراي عالي آمار در داخل دستگاه
10- تهيه طرح‌هاي آموزشي لازم براي ارتقاء دانش آماري كاركنان واحد و انجام اقدامات لازم در اين زمينه
11- تهيه سالنامه، فصلنامه و ماهنامه آماري برحسب نياز

تبصره - در مورد ‌دستگاه‌هاي اجرايي كه در زمان ابلاغ اين مصوبه فاقد واحد آمار و منابع اطلاعات بوده‌اند. براساس ضوابط موضوع تبصره بند 7 اين مصوبه اقدام خواهد شد.

2- واحدهاي مسئول آمار و منابع اطلاعات ‌دستگاه‌هاي اجرايي موظفند در انجام فعاليتهاي آماري و آمارگيري‌ها از تعاريف، مفاهيم، روش‌ها، معيارها و طبقه‌بندي‌هاي آماري مركز آمار ايران تبعيت نمايند. لازم است اين واحدها برمبناي مطالعات و بررسي‌هاي خود براي نيل به برداشت يكسان و معادل از تعاريف و مفاهيم كاربردي آماري، هماهنگي‌هاي لازم را با مركز آمار ايران به عمل آورند.
3- واحدهاي مسئول آمار و منابع اطلاعات ‌دستگاه‌هاي اجرايي موظفند در انجام وظايف فوق و فعاليتهاي آماري و ساير وظايف و فعاليت‌هاي مربوط به توسعه و تقويت نظام آماري كشور، همكاري و هماهنگي لازم را با مركز آمار ايران، دبيرخانه شوراي عالي آمار و كميسيون تخصصي آن به عمل آورند. مركز آمار ايران در جهت تأمين هماهنگي، ضوابط، دستورالعملها، شيوه نامه‌ها و راهكارهاي موردنياز را به دستگاه‌هاي اجرايي ابلاغ مي‌نمايد و حسب درخواست دستگاه‌ها راهنمايي و همكاري لازم را معمول مي‌دارد.
4- براساس مفاد اين مصوبه واحد آمار و منابع اطلاعات در تشكيلات تفصيلي در كليه وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي مستقل وابسته به رياست جمهوري از محل تجميع و تغيير عناوين واحدهاي مشابه در سطح دفتر يا مديريت ايجاد مي‌شود. سطح سازماني اين واحد در مؤسسات وابسته به وزارتخانه‌ها، حسب طبقه‌بندي انجام شده در بخشنامه شماره 167393/101 مورخ  1381/09/13 سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور در مؤسسات نوع «الف» يا «ب» مديريت يا گروه تعيين مي‌شود. در ساير ‌دستگاه‌هاي اجرايي با توجه به مفاد بخشنامه اخيرالذكر و با رعايت مقررات و منظور داشتن عوامل مؤثر، سطح سازماني واحد مسئول آمار و منابع اطلاعات تعيين مي‌گردد.

تبصره - دارابودن تخصص آماري، علاوه بر ساير شرايط موردنياز، براي انتصاب مسئول واحد آمار و منابع اطلاعات ضروري است.

5- مسئوليت هماهنگي واحدهاي مسئول آمار و منابع اطلاعات دستگاه‌ها در استان‌ها به عهده سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان است و اين واحدها موظفند در انجام وظايف خود و فعاليت‌هاي آماري، براساس راهكارهاي ابلاغي توسط شوراي عالي آمار، مركز آمار ايران و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان همكاري و هماهنگي لازم را به عمل آورند.
6- انجام امور دبيرخانه كميته آمار بخشي مربوط و اقدامات اجرايي ناشي از انجام وظيفه اين كميته و همچنين انجام بررسي‌هاي كارشناسي براي فعاليت بهينه آن به عهده واحد مسئول آمار و منابع اطلاعات دستگاه اجرايي مي‌باشد.
7- وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي دولتي موظفند ظرف مدت 3 ماه پس از ابلاغ اين مصوبه پيشنهاد تشكيلات واحد مسئول آمار و منابع اطلاعات را براساس ضوابط ساختار سازماني  وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي مستقل تحت نظر رييس جمهور (موضوع بخشنامه‌هاي شماره 28216/105 مورخ1381/02/25 و 167393/101 مورخ1381/09/13 سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور) به سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور ارسال نمايند.

تبصره -  ايجاد پست سازماني در واحدهاي استاني ‌دستگاه‌هاي اجرايي و ‌دستگاه‌هاي اجرايي كه فاقد واحد آماري مي‌باشند به موجب ضابطه‌اي خواهد بود كه توسط سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور تهيه و ابلاغ خواهد شد.
8- كليه اصلاحات تشكيلاتي موضوع اين مصوبه از محل پست‌هاي سازماني موجود ‌دستگاه‌هاي اجرايي انجام خواهد شد.
9- وزراء و يا بالاترين مقام اجرايي ‌دستگاه‌هاي اجرايي، مسئول حسن اجراي اين مصوبه مي‌باشند و مركز آمار ايران ضمن همكاري با دستگاه‌ها در جهت اجراي صحيح و به موقع مصوبه، پيگيري‌هاي لازم را به عمل مي‌آورد و گزارش عملكرد اين مصوبه را براي طرح در شوراي عالي اداري به سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور ارائه مي‌نمايند.